yemen'de Yetişen Büyük Velîlerden. İsmi, Abdullah Bin Ali Bin Hasan Bin Şeyh Ali'dir. Abdullah-ı Yemenî Diye Meşhûr Olmuştur. Hadramût'un Terîm Şehrinde Doğdu. Doğum Târihi Bilinmemektedir. 1627 (h.1037) Senesinde Yemen'in Veht Köyünde Vefât Etti. Kabri Orada Olup Ziyâret Mahallidir.
küçük Yaşta İlim Tahsîline Başlayan Abdullah-ı Yemenî İlk Önce Kur'ân-ı Kerîmi Ezberledi. Zamânının Büyük Âlimlerinden Çeşitli İlimleri Tahsîl Etti. Şeyh Zeynüddîn Bin Hüseyin, Seyyidü'l-celîl Abdullah Bin Sâlim Ve Şeyh Şihâbüddîn Gibi Zâtlar Onun İlim Öğrendiği Âlimlerdendir. Abdullah Yemenî Daha Sonra Bender Şehrine Gitti. Orada Büyük Fıkıh Âlimi Nûreddîn Ali Bin Bâyezîd'den Fıkıh İlmini Tahsîl Etti. Uzun Müddet Onun İlim Meclislerinde Kalıp Kendini Yetiştirdi Ve Fıkıh İlminde Âlim Oldu. Bulunduğu Yerlerde Tasavvuf Ehli Zâtların Sohbetlerinde Bulunup Tasavvufda İlerledi.sâhil Bölgesine Gidip, Oradaki Âlimlerle Görüştü, Karşılıklı İlim Ve Mârifet Alış-verişinde Bulundu. Bâzı Âlimlerden İlim Aldı, Bâzı Kimselere İlim Öğretti.
yemen Bölgesinde Yüksek Âlimlerden Okuduktan Sonra Hindistan'a Giden Abdullah-ı Yemenî Hazretleri Ahmedâbâd Şehrinde Şeyhülislâm Şeyh Bin Abdullah Ayderûs'u Ziyâret Edip, Onun İlim Meclislerinde Bulundu. Ondan Bâzı Eserlerini Okudu. Uzun Müddet Hizmetinde Bulunup İstifâde Etti. Şeyh Bin Abdullah Ayderûs Ona Talebe Yetiştirmek Üzere Hırka Giydirip İcâzet, Diploma Verdi.
daha Sonra Da Bender'de Bulunan Seyyidü'l-kebîr Ömer Bin Abdullah Ayderûs'a Gitmesini Emretti. Bender'e Giden Abdullah Yemenî Ömer Bin Abdullah Ayderûs'dan Da Çeşitli İlimleri Öğrendi. Uzun Müddet Hizmetinde Kalıp İcâzet Aldı. İlim Ve Tasavvufta Yüksek Dereceye Ulaştıktan Sonra Yemen'e Döndü.
yemenliler Ona Büyük İltifât Gösterip, Ondan İstifâde Etmek İçin Etrâfında Toplandılar.
çok İbâdet Eden Abdullah Yemenî Riyâzet, Nefsin İstediklerini Yapmamak Ve Mücâhede, Nefsin İstemediklerini Yapmak Sûretiyle Allahü Teâlânın Rızâsına Kavuşmaya Çalıştı. Tasavvuf Yolunda İlerleyip Evliyâlık Derecesine Ulaştı. Onun Riyâzet Ve Mücâhede İle Meşgûl Olduğu Günlerde Şeytan Siyah Bir Köle Şeklinde Karşısına Çıktı. Abdullah Yemenî Hazretlerinin Önünde Diz Çöküp; "senin İbâdet Ettiğin Gibi İbâdet Eden Hiç Bir Kimseyi Görmedim." Diyerek Ucba, Kendi İbâdetlerini Beğendirmeye, Böylece Onu İbâdetlerinden Vazgeçirmeye Yeltendi. Keşf Ve Kerâmet Sâhibi Olan Abdullah Yemenî Bunun İblis Olduğunu Anlayıp Huzûrundan Kovdu. Çünkü O İblisin Allahü Teâlânın Sevgili Kullarına Musallat Olup, Onları Doğru Yoldan Saptırmaya Çalışacağını Biliyordu.
yemen'in Veht Köyüne Yerleşen Abdullah Yemenî İnsanlara İslâm Dîninin Emir Ve Yasaklarını Anlatmak Sûretiyle Onların Dünya Ve Âhirette Kurtuluşa Ermelerine Çalıştı. İnsanlar Uzak Ve Yakından Onun Sohbet Meclislerine Koştular. Pek Çok Kimse Ona Talebe Olmakla Şereflendi. Yolunu Kaybetmiş Pek Çok Kimse, Onun Bereketli Sohbetleriyle Hidâyete, Doğru Yola Kavuştu. Onun Talebeleri Arasından Pekçok Velî Yetişti. Sohbetinde Yetişen Velî Ve Âlimlerden Bâzıları Şunlardır: Haremeynden Gelen Seyyidü'l-velî Muhammed Bin Alevî, İmâmü'l-celîl Abdurrahmân Bin Akîl, Seyyid-ül-kebîr Ebü'l-gays Binahmed, Seyyidü'l-azîm Abdullah El-musâvî, Seyyid Akil Bin Ömer Ve Başkaları.
abdullah Yemenî Hazretleri İlim Ve Fazîlet Sâhibi, İlmiyle Âmil, Cömert Bir Zât İdi. Sultanlar Gibi İkrâm Ve İhsânlarda Bulunurdu. Fakirlere Pekçok Sadaka Verirdi. Devlet Adamları Yanında, Îtibârı Çoktu. Çok Güzel Yazı Yazar Ve Şiirler Söylerdi. Şiirleri Bir Dîvânda Toplandı Ve İnsanlar Arasında Meşhûr Oldu.
hâller Ve Kerâmetler Sâhibi Olan Abdullah Yemenî Hazretlerinin Çok Kerâmetleri Görüldü. Bir Defâsında Sâhil Bölgesine Gitmişti. Vâlinin Adamları Haksız Olarak Vergi Ve Mal İstediler. Abdullah Yemenî Hazretleri Haksız Vergi Vermenin Haram Olduğunu Belirterek Vermek İstemedi. Vâli Vazifelilerine Emir Verip ısrar Edince, Abdullah Yemenî Hazretleri Dört Kişinin Bile Zor Kaldırabileceği Bir Yükü Elleriyle Kaldırdı, Bir Kenara Fırlattı Ve Oradan Uzaklaştı. Bu Durumu İşiten Vâli Korktu, Huzûruna Gelerek Af Ve Özür Diledi.
bir Defâsında Da Fakirlerden Bir Topluluk Abdullah-ı Yemenî Hazretlerine Gelerek Allahü Teâlâya Kendilerini Zengin Kılması İçin Duâ Etmesini İstediler. Duâ Etti Ve Allahü Teâlâ Onları Zengin Kıldı. Bâzıları Da Allahü Teâlânın Kendilerine Hacca Gitmeyi Kolaylaştırması İçin Duâ Etmesini İstediler. O Kimseler Ellerinde Hiç İmkân Olmadığı Hâlde Kolaylıkla Hacca Gittiler.
abdullah Yemenî Hazretleri Kerâmetlerini Gizlerdi. Yakın Talebe Ve Dostlarına Da Gizlemelerini Emrederdi. "istikâmet Yâni Doğruluk Üzere Olunuz. Çünkü En Büyük Kerâmet İstikâmet Üzere Olmaktır." Derdi. Kendisinden Zuhûr Eden Ve Görmüş Oldukları Kerâmetleri Hicrî 1040 Senesine Kadar Anlatmamaları Üzerine Söz Almıştı. Böylece 1040 Yılına Yakın Vefât Edeceğini De Kerâmetle Bildirmişti.
ömrünü İslâmiyeti Öğrenmek Ve Öğretmekle Geçiren Abdullah-ı Yemenî Hazretleri 1627 (h.1037) Senesinde Yemen'in Veht Köyünde Vefât Etti. Orada Defn Edildi. Kabri Ziyâret Mahallidir. Ziyâret Edenlerin, Onu Vesîle Ederek Yaptıkları Duâlar Kabûl Olunmakta Ve Korktuklarından Emin Olmaktadırlar. Abdullah-ı Yemenî Hazretlerinin Kabri Üzerine, Osmanlılar Zamanında Yemen Vâlisi Muhammed Paşa Bir Türbe Yaptırmıştır.
kaynaklar
1) Câmiu Kerâmât-il-evliyâ; C.2 S.127
2) El-meşre-ur-revî; C.2, S.192
