hadîs Hâfızı, Büyük Velî Ve Âlimlerden. Künyesi Ebû Bekr'dir. 873 (h.260) Târihinden Sonra Vefât Etti. Ahmed Bin Hanbel'in Talebesidir. Ondan Çok Meseleler Nakletti. Bunları Mevzularına Göre Yazdı. Affân Bin Müslim, Muâviye Bin Amr, Süleymân Bin Harb, Ebû Velîd Et-tayâlisî, Nuaym Bin Hammâd, Ebû Tevbe Rebî' Bin Nâfî' Gibi Âlimlerin Derslerini Dinledi. Ondan Da Nesâî, Mûsâ Bin Hârûn, İbn-i Sa'îd, Ali Bin Ebû Tâhir El-kazvînî, Ömer Bin Muhammed Bin Îsâ El-cevherî Gibi Âlimler De Rivâyette Bulundular.

bekr El-hilâl Diyor Ki: "o, Hadîs İlminde Hâfız, Kıymetli Ve Yüksek Bir Âlimdir. Zamânın Büyük Âlimlerinden, Âsım Bin Ali, Bağdat'a Gelmişti. Kendisinden İstifâde Edebileceği Bir Âlim Aradı. Ahmed Bin Muhammed El-esrem'le Görüştü. Onun İlmini Beğendi Ve Çok Takdir Etti."

ebû Kâsım Bin Cîlî Dedi Ki: "yanımıza Birisi Geldi. Namazla İlgili, İbn-i Ebî Şeybe'nin Kitabında Bulunmayan Bilgileri Bana Yazacak Bir Âlim Arıyorum." Dedi. Biz Kendisine; "ebû Bekr El-esrem'den Başka Bunu Yapacak Birisini Bilmiyoruz." Dedik. Sonra, Ebû Bekir El-esrem'e Kâğıt Verildi. Namazla İlgili Altı Yüz Sayfa Yazdı. İbn-i Ebî Şeybe'nin Kitabı İle Karşılaştırdığımızda, Yazdıklarının Hiçbirisi Onda Yoktu."

yahya Bin Maîn Ve Başka Âlimler; "o, Çok Zeki Ve Meseleler Üzerinde Dikkatli Bir Âlimdir." Dediler.

buyurdu Ki:

"hocam Ahmed Bin Hanbel'in, Meclisten Kalktığı Zaman "sübhânekellahümme Ve Bihamdike" Dediğini İşitir, Devâmını Anlayamazdım. Sadece Dudaklarının Hareketini Görürdüm. Fakat Zannediyorum, Mecliste Yapılan Hatâlara Keffâret Olması İçin Resûlullah Efendimizden Rivayet Edilen Şu Mübârek Sözleri Söylüyordu:

sübhânekellahümme Ve Bihamdike, Eşhedü Enlâ İlâhe İllâ Ente, Estagfirüke Ve Etûbu İleyk."

ahmed El-esrem Sohbetlerinde Büyüklerden Bahseder, İnsanların İstifade Etmesi İçin Nakiller Yapardı. Şöyle Nakletmiştir:

abdullah İbni Mes'ûd Buyurdu: Resûlullah Efendimizin Sünnet-i Seniyyesine Tâbi Olunuz. Resûlullah Efendimizin Zamânında Ve Onun Dört Halîfesi Zamanlarında Bulunmayıp, Dinde Sonradan Meydana Çıkarılan Ve İbâdet Olarak Yapılan, Her Türlü Söz, İş Ve Usûl Olan Bid'atleri Yapmayınız. Her Bid'at, Dalâlet Ve Sapıklıktır.

ibn-i Ömer: "insanlar Güzel Görse Bile, Her Bid'at Dalâlettir."

ebû Mûsâ: "allahü Teâlânın İlim Verdiği Kimse, Onu, İnsanlara Öğretsin. Fakat, Bilmediği Şeyi Söylemekten Sakınsın. Yoksa, Kendisini İlgilendirmeyen Bir Şeye Karışmış Olur, Dinden Çıkar."

ibn-i Mesûd: "sizden Birine, Bilmediği Bir Şey Sorulduğu Zaman, Bilmediğini Îtiraf Etsin, Utanmasın."

"kişiye Bilmediği Sorulunca, Allahü Teâlâ Bilir Demesi, İlimdendir."

rebî Bin Haysem: "kişi Bilmediği Halde Bu Haramdır, Bu Men Edilmiştir Demekten Sakınsın. O Zaman Allahü Teâlâ Ona, Yalan Söyledin, Buyurur."

ibn-i Abbâs: "dosdoğru Ol. Bid'attan Ve Bid'atçı Olmaktan Çok Sakın."

şa'bî Radıyallahü Anh: "bilmiyorum Demek, İlmin Yarısıdır." Buyurmuşlardır.

ahmed Bin Muhammed Hânî El-esrem'in Sünnetlerle İlgili Çok Kıymetli Bir Kitâbı Vardır. Bu Eser, Onun Hadîs İlmindeki Yüksek Derecesini Gösterir. Ayrıca ılel-ül-hadîs Ve Nâsıh-ül-hadîs Mensûhuhu İsimli Eserleri De Vardır.

kerâmet Ve Menkîbeleri

ihtiyaç  Kadar  Konuşmalıdır

ahmed Bin Muhammed Hânî Hazretleri Bir Zâta Yazdığı Mektupta Şöyle Demiştir:

"allahü Teâlâ Bizi Ve Sizi Her Türlü Tehlikeden, Her Çeşit Şüpheden Muhâfaza Buyursun. Yine Bize Ve Size, Geçen Büyüklerimizin Ve Âlimlerimizin Yolunda Gitmek Nasîb Eylesin. Dâimâ Allahü Teâlânın Nîmetleri İçerisindeyiz. Allahü Teâlâdan, Bu Nîmetlerini Daha Da Artırmasını, Rızâsına Kavuşmamız İçin Bize Yardımını Dileriz. Fazla Sözde Fitne Vardır. Sükûtta Genişlik Ve Rahatlık Vardır. Kişi İhtiyâcına Göre Konuşmalıdır.

âlimin Ölümü, Büyük Bir Musîbettir. Şeytan Ve Onun Yardımcıları, Allahü Teâlânın Ve Müslümanların Düşmanlarıdır. Şeytan Ve Yardımcıları, Müslümanlar İçin Birçok Fitneler Hazırlarlar. Maksatlarına Erişebilmek İçin Âlimlerin Yok Olmasını Beklerler. Çünkü, Âlim, Onların Bâtıl İşlerine Ve Yardımcılarına Mâni Olmaktadır.

bir Kısım İnsanlar, Şöhrete Yapıştılar. Kendilerinden Bahsedilmeyi Arzu Ettiler. Halbuki Onlardan Önce De İşledikleri Bid'atlerle Şöhrete Kavuşanlar Oldu. Fakat, Hayır Yolunda, Doğru Yolda Tâbi Olmak; Şer, Kötü İşlerde Başkan Olmaktan Daha Hayırlıdır."

kaynaklar

1) Târih-i Bağdâd; C.5, S.110

2) Tezkiret-ül-huffâz; C.2, S.570

3) Şezerât-üz-zeheb; C.2, S.141

4) Tabakât-ı Hanâbile; C.1, S.66

5) Mu'cem-ül-müellifîn; C.2, S.167

6) Hilyet-ül-evliyâ; C.10, S.405

7) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; C.3, S.87

8) El-a'lâm; C.1, S.205