büyük Velîlerden. İsmi Ali Olup, Babasının Adı Yahyâ'dır. Nesebi Abdülkâdir-i Geylânî Hazretlerine Dayanır. 1630 (h.1040) Senesinde Suriye'nin Hama Şehrinde Doğdu.
babası Yahyâ Bin Ahmed, Onun Doğduğu Gece Rüyâsında Abdülkâdir-i Geylânî'yi Gördü. Elinde Etrâfı Aydınlatan Bir Kandil Vardı. Abdülkâdir-i Geylânî;
"ey Yahyâ, Ali'yi Al!" Deyip Ona Elinde Etrafa ışık Saçan Kandili Verdi. Yahyâ Efendi Sabahleyin Kalkınca, Hanımını Uyanmış Ve Divanın Üstünde Oturuyor Gördü. Hanımına;
"bak Anlatacaklarımı Tasdik Et. Sakın Şüphe Etme!" Deyip, Rüyâda Gördüklerini Olduğu Gibi Anlattı. Sonra;
"eğer Bir Erkek Çocuğumuz Olursa İsmini Ali Koyacağız!" Dedi. Sabaha Karşı Ali Geylânî Doğdu.
ali Bin Yahyâ, Sâlih Ve Âbid Bir İnsan Olarak Yetişti. Küçük Yaşta Kur'ân-ı Kerîmi, Tecvîd Üzere Okudu. Fıkıh, Hadîs, Mantık, Lügat, Sarf, Nahiv İlimlerini Ve Tasavvuf Yolunun Edebini Zamânın Büyük Âlimlerinden Öğrendi. Birçok Âlimden İcâzet Aldı. İnce Ve Derin Meseleleri Öğrenmeye Çok Meraklı İdi. İlim Ve Fazîlet Ehli Dâhil Küçük Büyük Herkes Onu Severdi. Akıl, Zekâ, Fazîlet, Verâ Ve Dindarlık Bakımından Derecesi Çok Yüksekti. Âkıl Bâliğ Olmadan, Babası İle Berâber Hacca Gitti. Hacdan Önce, Medîne-i Münevveredeharem Denilen Yerde İken, Rüyâsında Resûlullah Efendimizi Gördü.resûl-i Ekrem Ona; "yâ Ali! Bu Sene Haccedersin. Hama Ve Humus'taki Nakîblik Vazîfesini Sen Üzerine Alırsın." Buyurdu.bir Süre Sonraali Geylânî Nakîblik Vazîfesine Tâyin Edildi. Bir Süre Bu Görevde Kaldıktan Sonra, Şam Bölgesinde Kâdiriyye Yolunu İnsanlara Anlatmak İçin Nakîblikten Ayrıldı.
ali Geylânî, İnsanlara Allahü Teâlânın Emir Ve Yasaklarını, İyi Ve Kötü Ahlâkın Neler Olduğunu Öğretti. Sayısız Talebe Yetiştirdi. Misâfirlerine Çok İkrâmda Bulunurdu. 1679 (h.1090) Senesinde Hacca Giderken Dımeşk'a Uğradı. Yanında Çoluk Çocuğu Da Bulunuyordu.şam Halkı Ve İleri Gelenleri, Onları Büyük Bir Hürmet Ve İkrâm İçerisinde Karşıladı. Şamdaki Âlim, Meşâyih Ve Askerlerden Onun Yanına Gelmeyen Hiç Kimse Kalmadı. Bu Sırada Dımeşk Vâlisi Osman Paşa Da Ona Lâzım Gelen Hürmeti Gösterdi. Hacdan Sonra Memleketi Hama'ya Döndü. Bir Müddet Sonra Trablus, Şam Ve Haleb'e Gitti. Uğradığı Her Yerde İkrâm Ve İltifât Gördü. Sonra Tekrar Döndüğü Hama'da 1701 (h.1113) Senesinde Vefât Etti. Ali Geylânî Aynı Zamanda Edîb İdi. Bülûğ-ül-bugye Fî Şerhi Manzûmet-il-hilye, Er-rıhlet-ül-mekkiyye Adlı Eserleri İle Şiirlerinin Toplandığı Bir Dîvânı Vardır.
kaynaklar
1) Mu'cem-ül-müellifîn; C.7, S.259
2) Silk-üd-dürer; C.3, S.246
3) Esmâ-ül-müellifîn; C.1, S.763
4) Îzâh-ul-meknûn; C.1, S.196
5) El-a'lâm; C.5, S.32
6) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; C.16, S.297
