serhad Evliyâsının Büyüklerinden. Rumeli'nde Gâzîler Arasında Meşhûr Olup, Onların Mânevî Desteği Oldu. 1596 (h.1005) Senesinde Dimitrofça'da Vefât Edip, Eski Câmi Yakınında Defnedildi.
ali Efendi, Genç Yaşında Aklî Ve Naklî İlimlerde İlerleyip, Vakitlerini İbâdet Ve Kur'ân-ı Kerîm Okumakla Kıymetlendirmişti. Peygamber Efendimizin Bildirdiklerine Tâbi Olmakta ısrarlı Olunca, Güzel Ahlâkta Üstün Oldu. Birgün Kur'ân-ı Kerîmi Hatmederken;
"bu Hatm-i Şerîfi Resûlullah Efendimizin Rûhu İçin Okuyacağım." Diye Niyet Eyledi. Hatmi Bitirince, Resûlullah Efendimizi Rüyâsında Görmekle Şereflendi. Kendisine Allah Yolunda İlerleyeceği, Yüksek Makamlara Kavuşacağı Bildirildi. Mübârek Bir Zâta Talebe Olacağı, Ondan Çok İstifâde Edeceği İşâret Edilip, Bâzı Alâmetleri Gösterildi. Serhat Boylarında, Allahü Teâlânın Rızâsı, İnsanların Huzur Ve Saâdeti İçin Çarpışan Osmanlı Akıncılarının Arasına Karışıp Yıllarca Cihâd Etti. Rüyâsında İşâret Edilen Mahmûd İsmindeki Allah Dostu Bir Velîden İlim Ve Feyz Alıp Kemâle Geldi. Halkın Arasına Karışıp, Müezzinlik, İmâmlık, Hatîplik Gibi Hizmetlerde Bulundu. Halk Arasında Hak'la Beraber Olup, İnsanlara Allahü Teâlânın Emir Ve Yasaklarını Anlatarak İlim Ve Feyz Saçtı. Kendini Halktan Bir Kimse Gibi Gösterip, Gösteriş Ve Riyâdan Uzak Bir Hayat Yaşadı. Hasan Paşa Kumandasındaki Osmanlı Askerlerinin, Seçen Kalesi Civârında Yaptıkları Savaşta, Onların Arasındaydı. Bulunduğu Savaşlarda Onun Varlığı Askerin Mâneviyâtını Yükseltirdi. Sık Sık Akıncı Birlikleri Arasına Karışır, Onlara, İnsanlara İyi Davranmaları Ve Her İşi Allahü Teâlânın Rızâsı İçin Yapmaları Husûsunda Nasîhatlerde Bulunurdu.
işi, Fikri Ve Zikri Hep Allahü Teâlânın Rızâsı Olan Ali Efendi, Bâzı Serhad Kasabalarını Ziyâret Edip, Bir Kısmında Uzun Zaman İkâmet Etti. İki Defâ Hacca Gitti. Şam'da, Çelebi Halîfe Talebelerinden Üveys Efendinin Yolunda Olan Abdülkerîm Efendi Ve Kardeşi Muhammed Çelebi İle Görüşüp Sohbet Etti. Üveysiyye Yoluna Dâhil Oldu. Tekrar Serhad Boyuna Döndü. Çok Sıkıntılar Çekti. Yirmiden Fazla Çocuğu Vardı. Evlâdının Hepsi Vefât Etti. Kalbi Merhametinden Kan Ağlarken, Gözünden Bir Damla Yaş Akıtmadı. Bu, Allahü Teâlânın Emrine Râzı Olmanın Bir İfâdesi İdi. Veren De, Alan Da O İdi. Çocuklarından Ömer Ve Hasan Çelebiler, İlimde İcâzet Aldıktan Sonra Vefât Etmişlerdi. Baba Kalbi Bu İşe Daha Fazla Dayanamadı. Vücûdu Günden Güne Eridi. Yatağa Düştü. O Sırada Sultan Üçüncü Mehmed Han, Eğri Seferine Çıkmıştı. Askerin Bâzısı Firâr Etmiş, Osmanlı Ordusu Zor Duruma Düşmüştü. Ordunun Yenildiği Haberi, Molla Ali Efendinin Kulağına Kadar Gelmişti. Haber Kendisine Gelince Bir Mikdâr Duraklayan Ali Efendi; "hayır Haber Doğru Değildir!" Dedi. Çok Geçmeden Ordunun Muzaffer Olduğu Haberi Geldi.
molla Ali Efendi, Çok Cömert Bir Kimse İdi. Kudretine Göre Gariblere Ve Yolculara Ziyâfet Ve İkrâmlarda Bulunurdu. Altmıştan Fazla Kur'ân-ı Kerîm Yazmakla Şereflendi. Kur'ân-ı Kerîm Okumakta, Allahü Teâlânın İsmini Zikir Ve Tefekkürde Devamlı İdi. Söylediği Söz, Okuduğu Duâ Tesirini Hemen Gösterirdi.
pekçok Talebe Yetiştiren Molla Ali Efendi, Talebelerini Gazâya Gönderir, Onları Dînimize Hizmet İçin Teşvik Ederdi. Belgratlı Münîrî Efendi Ve Ali Dede Onun Talebeleri Arasındadır.
kaynaklar
1) Kitâb-ı Silsile-il-mukarrebîn Ve Menâkıb-ıl-müttekîn (münîrî Efendi) Süleymâniye Kütüphânesi, Şehid Ali Kısmı No. 2819/3 Vr. 78a
2) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; C.16, S.64