selçuklular Devrinde Konya'da Yetişen Evliyâdan. Aslen Horasan Taraflarındandır. İsmi Ali'dir. Küçük Çocuk İken Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'yi Sırtına Alıp Deve Taklidi Yaparak Eğlendirdiğinden Cemel (deve) Lakabı Verilmiştir. Doğum Yeri Ve Târihi Bilinmemektedir. 1274 (h.673) Senesinde Konya'da Vefât Etti. Kabri, Konya'da Meram Tarafındadır.

mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Hazretlerinin Babası Sultânü'l-ulemâ İle Birlikte Konya'ya Gelen Cemel Ali Dede, Sultânü'l-ulemânın Sohbetinde Bulunup Tasavvuf Yolunda İlerledi. Selçuklu Devri Konyasının Tanınmış Kişilerinden Oldu.

insanlara İslâmiyetin Emir Ve Yasaklarını Anlatıp Onların Dünyâ Ve Âhirette Kurtuluşa Ermeleri İçin Gayret Etti. Pek Çok Kimse Onun Sohbet Ve Zikir Meclislerinde Bulunup Yüksek Derecelere Ulaştı. Adına Yaptırılan Dergâhta Ve Mescidde İlim Ve Mârifet İncilerini Dağıtmakla Meşgûl İken Konya'da Vefât Etti. Meram Taraflarında Dede Bağı Veyacemel Ali Bağı Diye Anılan Yerde Defnedildi. Mütevâzi Bir Üslupla Yaptırılmış Olan Türbesi, Sevenleri Tarafından Ziyâret Edilmektedir.

cemel Ali Dede Türbesinin İçinde, Sandukası Çinilerle Süslü Olan Yedi Kabir Bulunmaktadır. Bunlardan Ortadaki Kabrin Cemel Ali Dede'ye, Yanındakilerin De Hanımına, Kızına Ve Aşçısına Âid Olduğu Söylenmektedir. Türbenin Yanında Yer Aldığı Söylenen Sıbyan Mektebi Günümüze Kadar Gelememiştir.

mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Hazretleri, Cemel Ali Dede'nin Mescid Ve Zâviyesinin Bulunduğu Dede Bağı Adı Verilen Yere Giderdi. Buradaki Sohbetlerde Sevenlerine Ledünnî Âlemin Sırlarından Bahseder, Onlara Dünyâ Ve Âhirette Allahü Teâlânın Ve Resûlünün Râzı Olacağı İşleri Yapmalarını Tavsiye Ederdi.

kaynaklar

1) Konya Târihi; C.1, S.215

2) Konya Velîleri; S.111