evliyâdan. İsmi, Daygam Bin Mâlik'tir. Doğum, Vefât Yeri Ve Târihleri Kesin Olarak Bilinmemektedir.
çok İyi Bir Terbiye İle Yetişti. Gönlü Her Zaman Allah Sevgisi İle Dolup Taşardı. Annesi Kendisi İle Çok İlgilenirdi. Oğlunun Allah Sevgisinden Çeşme Gibi Akan Göz Yaşlarını Gördükçe O Da Kendini Tutamayıp Ağlardı. Çok İbâdet Ederdi.
seyyâr Bin Hâtem Anlatır: Daygam'ın Gece Ve Gündüzü İbâdetle Geçer, Çok Duâ Ederdi. Bir Defâsında Secde Hâlinde; "yâ Rabbî! Mahlûkâtın Kalpleri Senden Nasıl Döner?" Diyordu. Kendisine Bir Hastalık Geldiğinde Gusül, Boy Abdesti Alır Evine Kapanır, Kapısını Kilitler Ve; "yâ Rabbî! Sana Geldim." Der, Rükû Ve Secde Ederdi. Daygam Hazretlerinin Günlük Virdi, Âdet Ettiği İbâdeti Dört Yüz Rekat Namaz Kılmaktı. Yaz Ve Kış Bu İbâdetine Devâm Ederdi."
abdullah Bin Amr Anlatır: "sevdiğim Bir Arkadaş Olan Amr Bin Müslim'in Yanına Gittim. Mescidde ıslanan İki Ayrı Yer Gösterdi. Biri Onun Hizâsında İdi."hayırdır İnşâallah Bu Nedir?" Dedim. O; "vallahi Bu, Akşam İle Yatsı Arasında Rükûda İken Daygam Bin Mâlik'in Akıttığı Gözyaşlarının İzleridir." Dedi."
ezher Bin Mervan Rakkaşî Anlatır: "daygam, İbâdeti Çok Bir Zât İdi. Başkalarına Hiç Benzemezdi. Dâimâ Üzüntülü Görünürdü. Birisi Annesine Onun Bu Üzüntülü Hâlinden Sordu. Annesi Ağladı Ve; "çağırıldığı Şey (âhiret) İçin Varsın Üzülsün. Hazret-i Hasan Ve Sevdikleri De Üzüntülü Gittiler." Dedi."
bir Gün Annesi, Daygam'a Seslendi. O Da; "buyur Anneciğim." Diyerek Yanına Geldi. Annesi; "allahü Teâlâya Yakın Olman Sebebiyle Sevinçli Misin?" Dedi. Bunun Üzerine Daygam, Bir Feryâd Koparıp Yere Baygın Düştü. Onun Bu Feryâdı Gibi Bir Feryâd Hiç Duyulmamıştı. Annesi Ağlayarak Yanına Oturdu Ve; "ey Oğlum! Senin Yanında Rabbinin İşinden Bir Şey De Sormaya Gelmez Oldu." Dedi.
yine Bir Gün Annesi Daygam'a Seslenmişti. O Her Zamanki Edebini Gösterip; "buyur Anneciğim!" Dedi. Annesi Ona; "ölümü Seviyor Musun?" Diye Sordu. Daygam; "evet Anneciğim!" Dedi. Annesi; "niçin Seversin?" Diye Sordu Ve Açıklamasını İstedi. O Da; "allahü Teâlânın Yanında Hayırlı Olan Şeyi Ümid Ediyorum." Dedi. Ana-oğul Ağlamaya Başladılar. Ev Halkı Da Onlarla Birlikte Ağladı.
bir Defâsında Yine Annesi; "ey Oğlum! Ölümü Seviyor Musun?" Demişti. Daygam Buna Karşı; "hayır Anneciğim!" Dedi. Annesi Buna Hayret Edip Sebebini Sordu. O Da; "ölüme Hazır Değilim." Dedi. Bunun Üzerine Ana-oğul Ağlamaya Başladı.
hakem Bin Nuh, Bir Gün Daygam'ın Oğluna Şöyle Anlattı: "baban Daygam Bin Mâlik İle Bir Gemide İdik. Gece Sabaha Kadar Ağladı, İnledi. Sabah Olunca Biz; "ey Mâlik! Gecen Çok Uzun Sürdü." Dedik. Yine Ağladı. Sonra; "insanlar Yarın Başlarına Gelecek Şeyleri Bilseler, Hayattan Ebedî Lezzet Almazlar. Vallahi Şu Gecenin Şiddetli Karanlık Ve Korkusu, Bana Âhireti Ve Oradaki İşin Zorlu?unu Hatirlatti. O Gün Bütün İşler İnsani Üzer Dedikten Sonra, Lokman Sûresi 33. Âyet-i Kerîmesini Okudu. Meâlen "ey İnsanlar! Rabbinize Karşi Gelmekten Sakinin. Ne Babanin Evlâdi, Ne Evlâdin Babasi İçin Bir Şey Ödeyemeyece?i Günden Çekinin. Bilin Ki Allah'in Verdi?i Söz Gerçektir. Sakin Dünyâ Hayâti Sizi Aldatmasin Ve Şeytan, Allah'in Affina Güvendirerek Sizi Kandirmasin."
kerâmet Ve Menkîbeleri
hor Ve Hakîr Olur
mevlânâ Ebû Eyyûb Anlatır: "daygam Bin Mâlik Bir Gün Bana; "ey Ebâ Eyyûb! Nefsinin Düşmanlığından Sakın. Ben İnsanların Dünyâda Üzüntülerinin Bitmediğini Gördüm. Allahü Teâlâya Yemin Ederim Ki, Âhirette Mümin Sürûr, Sevinç Görmezse İki Şeyle Karşılaşır: Dünyâda İken Yaptıklarına Pişman Olur. Bunu Niye Yaptım Der. Diğeri Âhirette Hor Ve Hakir Olur." Dedi. Bunun Üzerine Ona; "mümine Âhirette Sevinç Neden Olmasın, Zîrâ O Dünyâda, Allah'ı İçin Yorulup Didiniyor?" Dedim. Bana; "ey Ebû Eyyûb! Nasıl Kabûl Görsün Nasıl Selâmete Ersin? Zîrâ Nice Kimseler İşinin Gücünün; Îmân, İbâdet Ve İhlâsının Doğru Olduğunu Zanneder. Sonra Da Artık Kurtuldum, Der. Bunların Yaptıkları İşler, Allahü Teâlânın Rızâsına Uygun Olmadığı İçin, İşleri Âhirette Yüzlerine Vurulur." Dedi."
kaynaklar
1) Sıfât-üs-safve; C.3, S.240-243
