evliyânın Büyüklerinden. On Birinci Yüzyılda İran'ın Tûs Şehrinde Yaşadı. İsmi, Ebû Bekr Bin Abdullah'tır. Et-tûsî Nisbesiyle Ve En-nessâc Lakabıyla Meşhurdur. Doğum Târihi Bilinmemektedir. Tûs (meşhed) Şehrinde Doğdu. 1094 (h.487) Senesinde Aynı Yerde Vefât Etti.
zamânın Âlimlerinden İlim Tahsîl Eden Ebû Bekr-i Nessâc, Ebü'l-kâsım Gürgânî'nin İlim Meclislerinde Ve Sohbetlerinde Bulunup, Talebelerinin İleri Gelenlerinden Oldu. Ayrıca Ebû Bekr-i Dîneverî Ve Başka Âlim Ve Velî Zâtlarla Görüşüp Onların Sohbetlerinde Bulundu. Zâhirî İlimlerde Derece Sâhibi Olup Tasavvuf Yolunda İlerledi.
nefsin İstediği Şeyleri Yapmamaya Ve İstemediği Şeyleri Yapmaya Devâm Etmekteki Azim Ve Gayreti Ve Bu Yolun Büyüklerine Olan Bağlılığı Sâyesinde Birçok Mânevî Derecelere Kavuştu. Allahü Teâlâya Olan Niyâz Ve Münâcâtları Meşhurdur. Allahü Teâlâya Kavuşmak Aşkıyla Yanarak Yaptığı Bir Münâcâtından Sonra, Kendisine Şöyle Bir Nidâ Geldi: "ey Nessâc! Bizi Taleb Ve İsteme Derdi İle Kanâat Et! Zîrâ Bu Derdi Taleb Şerefi, Herkese İhsân Edilmiş Değildir."
zâhirî İlimlerde Âlim Ve Tasavvuf Yolunda Yüksek Bir Velî Olan Ebû Bekr-i Nessâc Hazretlerinin İlminden Ve Feyzinden Pekçok Kimse İstifâde Etti. İnsanlara Sohbetleriyle Faydalı Olmaya Çalıştı. İslâmiyetin Emir Ve Yasaklarını Anlatmak Sûretiyle Onların Kurtuluşa Ermelerine Gayret Sarfetti.
"tevekkül Nedir?" Diye Soran Bir Talebesine; "tevekkül, Varlığı Ve Darlığı Allahü Teâlâdan Başkasından Bilmemektir." Buyurdu.
allahü Teâlânın Rızâsına Ulaşmayı Tek Gâye Edinen Ebû Bekr-i Nessâc Hazretleri Bu Hususda Buyurdu Ki:
"suyu Düşünmek Susuzluğu Gidermediği, Âteşi Düşünmek İnsanı ısıtmadığı Gibi, Dâvâyı Sâdece İstemek De Gâyeye Ulaştırmaz. Çok Gayret Etmek Ve Çok Çalışmak Lâzımdır. Bunun Gibi Allahü Teâlâya Ulaştıran Yolda Bulunmak İstiyorum Demek De Matlûba Eriştirmez. O'ndan Ve O'nun İçin Olan Şeylerden Başka Her Şeyden Yüz Çevirmek Ve O'ndan Başka Her Şeyden Uzak Durmak, Vaz Geçmek Lâzımdır. Yalnız O'na Kavuşturacak Şeylere Yönelmek Lâzımdır Ki, Bu Dâvâsında Sâdık Olduğu Anlaşılsın.
bir Kimse Gönlünde, Allahü Teâlânın Râzı Olmadığı Şeylere Muhabbet Besleyip Allahü Teâlâya Kavuşturan Yolda Bulunmayı İsterse, Bu O Kimsenin Sâdık Ve Doğru Olmadığını Gösterir. Eğer Sâdık Ve Doğru İse, Önce O Şeyleri Bırakması Lâzımdır. Çünkü, Ekilmiş Yere Ekin Ekilmez Ve Yazılmış Kâğıda Tekrar Yazı Yazılmaz."
ömrünü İslamiyetin Emirlerini Öğrenmek, Yaşamak, İnsanlara Anlatmak Ve Allahü Teâlânın Rızâsına Kavuşmak İçin Sarfeden Ebû Bekr-i Nessâc Hazretleri, 1094 (h.487) Senesinde Tûs (meşhed) Şehrinde Vefât Etti. Onun Hikmetli Sözleri Ve İyi Halleri Dilden Dile Dolaşarak Günümüze Kadar Geldi.
kaynaklar
1) Sefînetü'l-evliyâ; S.102
2) Nesâyimü'l-mehabbe; S.227
3) Nefehâtü'l-üns Tercümesi; S.404
4) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; C.5, S.16