hindistan'da Yetişen İslâm Âlimlerinin Ve Evliyânın Büyüklerinden. Fethullah Evdehî Diye Tanınır. Dehlî Âlimlerindendir. Doğum Ve Vefât Târihleri Tesbit Edilememiş İse De, Onuncu Asrın Başlarında Vefât Ettiği Bilinmektedir.
önceleri Uzun Seneler Dehlî Câmiinde Ders Verip İlim Öğretti. Bundan Sonra Şeyh Sadreddîn Hakîm'in Talebesi Oldu. Onun Yanında Ve Hizmetinde Bulunup, Tasavvuf Yolunda İlerledi. Kalbi, Allahü Teâlâdan Başka Her Şeyin Düşüncesinden Temizlenip, Bâtın İlminin Yüksekliklerine Kavuştu. Bu Yolun Büyüklerinden Ve Önde Gelenlerinden Oldu. Çeştiyye Yolunda Kemâl Buldu.
imâm-ı Rabbânî'nin Babası Abdülehad Hazretlerinin Hocası Olan Abdülkuddûs Bin Abdullah Da, Fethullah Evdehî Hazretlerinin Talebesidir. Fethullah Evdehî, Pekçok Talebe Yetiştirdi. Talebelerinin Önde Gelenlerinden Olan Şeyh Kâsım Evdehî, Hocasindan Ve Di?er Büyüklerinden Duyduklarini Bir Kitap Hâline Getirdi. âdâb-üs-sâlihîn isimli Bu Eserde Şöyle Yazmaktadir: "bu Çeştiyye Yolunun Büyüklerinin, Halîfelerine Ve Talebelerine vermeyi Âdet Edindikleri; Seccâde, Tarak, Tesbih, Baston, Makas, İğne, İbrik, Kâse, Tuzluk, Leğen, Güğüm, Ayakkabı Ve Na'lın Gibi Şeylerin Herbirinin Ayrı Bir Mânâsı Vardır. Seccâde: Tâat, İbâdet, İstikâmet Ve Doğru Yola Sımsıkı Sarılmaya; Tesbih: Kalbin Dağınıklığını Giderip Asıl İşle Meşgûl Olmaya; Tarak: Kötülüğün, Çirkinlik Ve Lüzumsuz İşlerin Atılmasına; Baston: Hakîkî Var Ve Bir Olan Allahü Teâlâya Güvenip, Dayanmaya; Makas: Allahü Teâlâdan Başka Şeylerle Olan Meşgûliyetleri Kesip, Emelleri, Arzu Ve İstekleri Kısa Yapmaya; İğne: Sûret, Görünüş İle Mânâyı Birbirine Bağlamaya İşârettir. Ama İğneyi İpliksiz Vermezler. İbrik Ve Kâse: Fukarâ Ve Misâfire Ekmek Ve Su İkrâm Etmeye; Tuzluk, Leğen Ve Güğüm: Sofraya, Yâni Derviş Sofralarının Halîfeye Havâle Edildiğine Alâmettir. Ayakkabı İle Nâlın: Sağlam Adım Atmaya İşârettir."
kaynaklar
1) Ahbâr-ül-ahyâr; S.174
2) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; C.14, S.45