kayseri Velîlerinden. 1761 (h.1175) Yılında Kayseri'de Doğdu. 1842 (h.1258) Yılında Yine Orada Vefât Etti.

babası Göncüzâde Mehmed Efendidir. İlk Tahsilden Sonra Bir Müddetankaralı Sarı Abdullah Efendi İle Akşehirli Osman Efendinin Derslerine Devâm Etti. Sonra Büyük Âlim Ebü's-saîd Mehmed Hâdimizâde Mehmed Emîn Efendinin Sohbetlerine Katıldı. Uzun Yıllar Onun Derslerine Ve Hizmetine Devâm Ederek 1797'de İcâzet, Diploma Aldı. Fazîlet Sâhibi İlimde Eşsiz Bir Zât Oldu. Hocasının İsteği Üzerine Kayseri'de İlim Öğretmeye Başlayınca, Ders Halkası Bir Anda Yüzlerce Talebe İle Doldu. Şöhreti Kısa Bir Süre İçinde Bütün Anadolu Şehirlerine Yayıldı. Âlimler Arasında "kâsım Allâme" Ünvânıyla Şöhret Kazandı.

şeyh İbrâhim Tennûrî Câmii Şerîfinin Şeyhlik Kürsüsü İle Hatiplik Vazîfesi Kâsım Efendiye Verildi. Şeyh Kâsım Efendi Bundan Sonra Bütün Vakitlerini Kâh Câmide, Kâh Câminin Karşısında Bulunan Evinde Olmak Üzere İslâmiyeti Anlatmak, İlim Öğretmek Vâz Ü Nasîhat Etmekle Geçirdi. Kırk Altı Sene Bu Hizmetleri Yerine Getirebilmek İçin Canla Başla Çalıştı. Pekçok Âlim Yetiştirdi. Beş Yüzü Aşkın Talebesine İcâzet, Dîni Yayması İçin İzin Verdi. Bunlardan Pekçoğu Sâhib Olduğu İlim Dalında En Yüksek Zirveye Çıktı. Nitekim Ondan İcâzet Alan Hacı Torun Efendi, Tefsîr İlminde En İleri Dereceye Çıkmıştı.

göncüzâde Kâsım Efendi, Halîm Selîm, Alçak Gönüllü Bir Zâttı. Dünyâya Hiç Değer Vermezdi. Haramlara Düşme Korkusu İle Şüphelilerden Çok Sakınırdı. Çok İbâdet Ve Zikrederdi. 1842 (h.1258) Târihinde Vefât Eden Göncüzâde Kâsım Efendi, Kayseri'de Hunad Câmii-i Şerîfi İçindeki Husûsî Kabrine Defnedildi. Kabrinin Baş Tarafındaki Mermer Kitâbede Şu Beyitler Yazılıdır:

hazret-i Kâsım Efendi Ki Odur Bahr-i Ulûm

kâm Alırdı Der-i Fazlında Sıgâr İle Kibâr

seyyid-i Cürcânî'ye Hem Sa'd-i Teftazânî'ye

olmuş İdi Sânî Her Vech İle Ol Devlet-şi'âr

nice Bin Tüllâba Tahkîk-i Fünûn-ı İlm İle

neşr-i Feyz Eylerken Oldu Âzim-i Dârü'l-karâr

târîhi Üçler Çıkıp Etdi Hesâbı Hayretâ

göçdi Bir Allâme-i Âlem Ferîd-i Rûz-gâr.

mânâsı:

ilimler Denizi Olan Kâsım Efendinin Fazîlet Kapısında, Küçükler, Büyükler Maksatlarına Erişirlerdi.

o Devletli Her Yönden Seyyid Şerîf  Cürcânî Ve Sâdeddîn Teftâzânî'ye Halef Olmuştu.

kaç Bin Talebeye İlim Fenlerinin Gerçeklerini Ortaya Koymak Sûretiyle Feyiz Yayarken, Dâimî Kalacağı Eve Gitti.

ey Hayret! Üçler Çıkıp Târihi Hesapladılar Dünyânın En Büyük Âlimi, Zamânın Eşsiz Kişisi Göçtü.

göncüzâde Kâsım Efendinin Pekçok Eseri Arasında En Önemlileri: er-risâletü'l-hücceti Fi'l-mantık ve şerhü Enmuzeci'l-ulûm'dur.

kaynaklar

1) Meşhûr Mutasavvıflar; S.242, 244