büyük Âlim Ve Velî, Hazret-i Ali'nin Oğlu. Annesi Havle Binti Câfer Bin Kays-ı Hanefiyye Olduğu İçin, İbn-i Hanefiyye Denilir. 641 (h.21) Senesinde Doğdu. 700 (h.81)de Medîne'de Vefât Etti. Muhammed Hanîf, Muhammed Hanefiyye Ve Muhammed-ül-ekber De Denir. İsmi Muhammed, Künyesi Ebü'l-kâsım'dır. Nesebi,muhammed Bin Ali Bin Ebî Tâlib Bin Abdülmuttalib Bin Hâşim Binabd-i Menâf Bin Kusey'dir.

künyesinin Ebü'l-kâsım Olması, Peygamber Efendimiz Tarafından Hazret-i Ali'nin Evlâdına Verilen Husûsî Bir İzin İledir. Muhammed Bin Hanefiyye, Hazret-i Hasan Ve Hazret-i Hüseyin'den Sonra, Hazret-i Ali'nin Oğullarının En Üstünüydü. Münzir-i Sevrî Bildirdi Ki: "ben, Bir Defâ Muhammed Bin Hanefiyye'ye; "senin Hem İsmin Hem De Künyen, Peygamber Efendimizin İsim Ve Künyesi Gibidir, Bu İse Câiz Midir?" Dedim, Cevap Olarak; "ben, Babam Hazret-i Ali'den Duydum. Buyurdu Ki: "resûlullah'a Sallallahü Aleyhi Ve Sellem; "yâ Resûlallah, Sizden Sonra Allahü Teâlâ Bana Bir Erkek Evlâd İhsân Ederse, İsmini Ve Künyesini Sizin Mübârek İsminiz Ve Künyeniz Gibi Versem Bir Mahzuru Var Mıdır?" Diye Arz Edince, Resûlullah Efendimiz; "evet Oğlunuzun İsmini Ve Künyesini Benim İsmim Ve Künyem İle Verebilirsiniz. Lâkin Ondan Başka İsmimin Ve Künyemin Aynı Kişide Birlikte Bulunması Helâl Değildir." buyurdu. Babam Bunu Söyledikten Sonra Bana; "resûlullah Efendimizden Müsâde Almıştım. Onun İçin Sana, Muhammed İsmini Ve Ebü'l-kâsım Künyesini Verdim." Dedi.

ebû Hamza Bildirdi Ki: "bir Gün Bir Kimse Muhammed Binhanefiyye'nin Yanına Geldi Ve; "esselâmü Aleyke Yâ Mehdi." Diye Selâm Verdi. İbn-i Hanefiyye Buyurdu Ki: "doğru Söylüyorsun. Ben İnsanları, Hidâyete, Doğru Yola Ve Hayra Dâvet Etmek Ve Doğru Yolu Göstermek Bakımından Mehdi'yim. Lâkin Âhir Zamanda Gelecek Olan Mehdi (aleyhirrahme) Değilim. Öyle Anlaşılmaması İçin Bana Selâm Vereceğiniz Zaman "esselâmü Aleyke Yâ Muhammed Veya Yâ Ebe'l-kâsım, Deyin. Başka İsim İle Hitâb Etmeyin" Buyurdu.

muhammed Bin Hanefiyye, İlimde Üstün Derecelere Sâhipti. Abdullah İbni Abbâs İle Berâber, Fıkıh, Hadîs, Tefsîr Gibi İlimleri Kitaplara Yazdılar. Muhammed Bin Hanefiyye Haramlardan Ve Şüpheli Şeylerden Sakınmakta Ve Güzel Huyları Kendinde Toplamakta Çok Üstün Olup, Bu Hâliyle Mübârek Babaları Hazret-i Ali'nin Husûsî Muhabbet Ve Takdirine Kavuşmuştu. İbn-i Hanefiyye Aynı Zamanda Çok Cesur Ve Fevkalâde Kuvvet Ve Şecâat Sâhibiydi. Bu Durumu Bildiren Çeşitli Misâller Vardır. Bir Defâ, Hazret-i Ali'nin Aldığı Zırh Uzunca Olduğundan, Alt Kısmından Biraz Kesilmesi Îcâb Ediyordu. Hazret-i Ali Kesilmesi Gereken Kısmı İşâretledi. Oğluna İşâretli Yerin Alt Tarafını Kesmesini Söyledi. İbn-i Hanefiyye, Zırhı Bir Eline Aldı. Diğer Eliyle De, İşâretli Yerden Çekip Kopardı.

muhammed İbni Hanefiyye Cemel Ve Sıffîn Muhârebelerine Karışmak İstemedi İse De, Babasının; "babanın Bulunduğu Tarafın Haklı Olduğundan Şüphen Mi Var?" Sözü Üzerine Babasının Yanında Yer Almış Ve Babasının Sancağını Taşımıştır. Kahramanlık Ve Şecâatte Eşsizdi. Hazret-i Ali Şehîd Olduktan Sonra Abdullah İbni Zübeyr Ve Abdülmelik Bin Mervân Arasındaki Hâdiselere Karışmamak İçin Kûfe'ye Hicret Etti. Abdullah İbni Abbâs Tâif'de 684 (h.65)de Vefât Edince Cenâze Namazını Muhammed Bin Hanefiyye Kıldırdı. Muhammed Bin Hanefiyye Hazretleri Kûfe'de İken, İki Defâ Hac Yapmak İstedi İse De Siyâsî Karışıklıklar Sebebi İle Yapamadı. İkinci Defâ Da Hac Yapamayınca Çok Sayıda Kimse Etrafında Toplanıp; "biz Sizin Emrinizdeyiz. Eğer Emrederseniz Harb Bile Yaparız." Dediklerinde, İbn-i Hanefiyye, Onlara Çok Güzel Nasihat Ve Tavsiyelerde Bulunup, Hepsini Sakinleştirdi. Daha Sonra Abdülmelik Bin Mervân Duruma Hâkim Olup, Herkes Kendisine Bîat Etti. Muhammed Bin Ömer, İbn-i Hanefiyye'ye Bir Mektup Yazarak Buyurdu Ki: "ben Abdülmelik'e Bîat Ettim. Siz De Bîat Edin. Çünkü Bîat Edilmiyecek Hiçbir Sebeb Kalmamıştır. Bütün Ümmet Abdülmelik'e Bîat Etti." Bunun Üzerine Muhammed Bin Hanefiyye, Abdülmelik'e Bir Mektup Yazdı. Mektubunda Buyurdu Ki: "bismillâhirrahmânirrahîm. Bu Mektup, Muhammed Bin Ali'den Müminlerin Emiri Abdülmelik'e. Ben Bu Ümmetin İçinde Meydana Gelen İhtilaflardan Uzak Durdum Ve Hiç Kimseye Bîat Etmemiştim. Artık Bu İhtilâflar Bitti Ve Herkes Sana Bîat Etti. Biliniz Ki Ben De Bu Ümmetten Biriyim. Sulh Ve İyilik İsterim. Ben De Sana Bîat Ettim. Gördüm Ki, İnsanlar Sizin Etrâfınızda Toplandı. İsterim Ki Siz De Vefâkârlık Yaparsınız. Eğer Haksızlık Ve Zulüm Yaparsanız Hiçbir Hayrınız Kalmaz. Buna Rağmen Bize Haksızlık Yaparsanız Ve Bîatımızı Kabul Etmezseniz, Biliniz Ki Yeryüzü Geniştir."

abdülmelik Bin Mervân Mektubu Okuyup Etrafındakilerle İstişâre Ettikten Sonra Yazdığı Cevabî Mektûbda Şöyle Dedi: "ey Muhammed Bin Ali, Siz Bize Yakınsınız. Akrabâmsınız. Mâdem Ki Siz Bize Bîat Ettiniz, Biliniz Ki, Sizin Bîatınızı Kabûl Ettim. Size Vâd Ediyorum Ki, Bundan Sonra Allahü Teâlânın Ve Resûlünün Emânındasınız. Bizden Size Ve Arkadaşlarınıza Hiçbir Zarar Gelmez. Şehrinize Dönüp, İstediğiniz Gibi Hareket Ediniz. Ben Sağ Oldukça Size Hiç Kimse Bir Zarar Veremez." Abdülmelik Bin Mervân Daha Sonra, Hicâz Ve ırak'ın Valisi Olan Haccâc Binyûsuf'a Mektup Yazarak Muhammed Bin Hanefiyye'ye Hiç Zarar Vermemesini, Ona Karışmamasını, İyilik Ve İkrâmda Bulunmasını Emretti. Bunun Üzerine Muhammed Bin Hanefiyye, Medîne-i Münevvere'ye Döndü. Bâki Mevkiinde Bir Ev Yaptırıp, Oraya Yerleşmek Arzûsunda Olduğunu Halife Abdülmelik'e Bildirdi. Halîfe Derhal İzin Verip Evi Kendisi Yaptırdı. Muhammed Bin Hanefiyye Âilesi İle Berâber O Eve Yerleşti. 700 (h.81)'de Medîne'de Vefât Etti.cenâze Namazını Hazret-i Osman'ın Oğlu Hazret-i Eban Kıldırdı. Abdullah, Hamza,câfer, Hasan, İbrâhim, Kâsım, Abdurrahmân Ve Rukayye İsimli Çocukları Olmuştu.

muhammed Bin Hanefiyye, Babası Hazret-i Ali'den Şöyle Bir Hadîs-i Şerîf Rivâyet Etti.

resûlullah Efendimiz; "ümmetime Şefâat Edeceğim. Hattâ Rabbim; "yâ Muhammed! Râzı Mısın?" Diye Nidâ Edecek. Ben De; "evet Yâ Rabbî, Râzıyım." Diyeceğim." buyurdu.

kerâmet Ve Menkîbeleri

cennet'in Karşılığı

muhammed Bin Hanefiyye Buyurdular Ki: "bir Kimse Seyyidleri Ve Âlimleri Severse, O Kimse Çok Günahkâr Bile Olsa, Allahü Teâlâ O Kimseye Pekçok İhsânlarda Bulunur."

"kanâatkâr Olup, Elini Ve Dilini Kötülükten Muhâfaza Edip, Evinde Oturan Kimseye Allahü Teâlâ Merhâmet Etsin. Allahü Teâlânın Sevdikleriyle Görüşmek Onların Sohbetlerine Katılmak Büyük Bir Nîmettir. Kim Bu Nîmete Kavuşmuş Olarak Ölürse, Şüphesiz Allahü Teâlânın İhsânlarına Ve Cennet'ine Kavuşur Ve Orada Sevdikleriyle Berâber Olur."

"allahü Teâlânın Rızâsı İçin Olmayan Her Şey Boştur, Mânâsızdır."

"kimin Nefsi ıslâh Olmuş İse, Onun Nezdinde Dünyânın Zerre Kadar Kıymeti Yoktur."

"allahü Teâlâ, Cennet'i Nefslerinize Karşılık Kıldı. Nefsinizi, Cennet Dururken, Başka Şeylere Satmayınız."

kaynaklar

1) Tabakât-ı İbn-i Sa'd; C.5, S.91

2) Hilyet-ül-evliyâ; C.3, S.179

3) Tam İlmihâl Seâdet-iebediyye; (49. Baskı); S.1090

4) Vefeyât-ül-a'yân; C.1, S.449, C.4, S.169

5) Ensâbü'l-eşrâf; C.5, S.214, 223, 260

6) Tabakât-ışîrâzî; S.62

7) El-a'lâm; C.6, S.270

8) Kâmûs-ül-a'lâm; C.6, S.2190

9) Eshâb-ı Kirâm; (8. Baskı) S.364

10) Nûrü'l-ebsâr; S.103

11) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; C.1, S.373

12) Tarâik-ül-hakâyık; C.2, S.228