büyük Âlim Ve Velî. 1867 (h.1284) Senesinde Arvas'ta Doğdu. 1900 (h.1318)de Hac Seferinde İken Otuz İki Yaşında Tûr-i Sinâ'da Vefât Etti. Büyük Âlim Ve Evliyânın Meşhurlarından Seyyid Fehim Arvâsî Hazretlerinin On Mübârek Oğlundan İkincisidir.
küçük Yaşta İken Kendisinde Büyük Bir Kâbiliyet Ve Üstün Bir İstidât Görülmüştür. Bu Güzel Hâliyle İlim Tahsîline Başladı. Arvas Medresesinde Meşhur Müderris Molla Muhammed Merhum'un Yanında Okumuş, Mantık İlmini, Babasının İcâzet Verdiği Talebelerinden Meşhûr Molla Mahmûd Sûrî Hazretlerinden Tamamlamış, Diğer Bütün İlimleri Seyyid Fehim Arvâsî Hazretlerinden Okuyarak, Feyz Almış, Az Zamanda "allâme" Sıfatıyla Şöhret Kazanmıştır. Küçük Yaşta Tasavvufta Kemâle Erip, İcâzet Verilmiştir. Babasından Tasavvufta Mutlak Hilâfet İle Şereflenmiş, İrşâda Mezun Buyrulmuştur.
zâhirî Ve Bâtınî İlimde Yüksek Derecelere Kavuştuktan Sonra Çok Mükemmel Hizmetler Yapmış, Pekçok Âlim Ve Velî Yetiştirmiştir. Arvâs Medresesini Yeniden Tesis Etmiş, Bu Medreseyi İlim, İrfân Menbaı Hâline Getirmiştir. Üstâdlarından Almış Oldukları İlim, İrfân Ve Feyzleri, Her Hususta Kardeşi Yerinde Olanseyyid Abdülhakîm Hazretleri İle Birlikte, İlim Talebesine Akıtırlardı. Arvas'ın Bu Bereketli, Feyzli Makâmını Gören Ziyâretçiler Geri Dönmek İstemezlerdi.
1895 (h.1313)te Babası Seyyid Fehîm Hazretlerinin Vefâtıyla Arvas Makâmı Sarsılmaya Başladı. 1900 (h.1318)de Muhammed Emîn Hazretlerinin De Tûr Dağındaki Vefâtları Üzerine, Âile Yıkılmaya Yüz Tuttu. Birinci Cihân Harbindeseyyid Abdülhakîm Hazretlerinin Biricik Halîfesi Şeyh Muhammed Sıddîk (kuddise Sirruh) Ermeniler Tarafından Şehîd Edilmiş, Arvas Kütübhânesi Ermeni Kafirleri Tarafından Yakılmış, Aynı Şekilde Medrese, Hânekâh Ve Mescidler, Yakılmış Yıkılmıştır. Kalanlar Sürgün Edilmiş, Mal Ve Mülkleri Yağmalanmış, Medrese Yerle Bir Edilmiştir.
muhammed Emîn Hazretleri 1900 Senesinde Arvas'tan Babasının İcâzetli Talebelerinden Molla Abdülkerîm, Molla Abdullah, Hacı Sâlih, Başkale'den Mevlânâ Seyyid Abdülhakîm, Birâderleri Seyyid Tâhâ, Amcazâdeleri Şeyh Hasan, Müderrisler Molla Alâüddîn Van'da Birleşerek Hacca Gitmek Üzere Şam'a Geldiler. Bütün Şam Ulemâsı, Onları İmtihan İçin Toplanıp, Seyyid Muhammed Emîn'le İlmî Mubâhase Ve Mücâdele Sonunda Her İlimde Mağlûb Olarak Üstünlüğünü Kabul Ettiler. Fakat Mağlûbiyeti Hazm Edemeyip, Beyrut Vâlisine; "türkiye'den Şeyh Muhammed Emîn Efendi İsminde Bir Zât Şam'a Geldi. Bütün Şam Âlimlerini Yendi. Bu Üstünlüğü Onlara Bırakmamak Üzere, Arabistan'ın Neresinde Olursa, Bildirin, Onları Mutlaka Mağlûb Ettirin." Diye Çok İmzalı Bir Yazı Gönderdiler. Beyrut, Arabistan'da Meşhûr Üç Âlimi Temin Edip, Onların Bulundukları Yere Gönderdi. Odasına Girdiklerinde Şeyh Muhammed Emîn Murâkabe Hâlinde Kıbleye Dönük Oturmaktaydı. Selâm Verdiler. Selâmlarını Tam Alıp, Hoş Geldiniz Ey Âlimler Buyurdu. Âlim Olduğumuzu Nereden Öğrendiniz Dediler. Âlimlerin Selâmı Bellidir Buyurunca, Size Arz Edilecek Birkaç Suâl Vardır Dediler. Kendileri Günlerce Çalışmış, En Önemli Suâlleri Not Etmişlerdi. Buyurun, Suâllerinizi Sorun Buyurdu. Bir Suâl Sorup, Cevap İstediler. Başka Suâlleriniz De Varsa, Hepsini Sorun, Sırasıyla Cevaplandırayım Buyurunca, Efendim, Suâllerimiz Çoktur Dediler. Sonunda Otuz Üç Suâl Sordular. Hepsine Yeterli Ve Doyurucu Sağlam Cevaplar Veren Muhammed Emin Efendi Sonunda, "bir Îtirâzınız, Bir Sözünüz Var Mı?" Buyurdu. Âlimler; "yoktur, Cevapların Doğruluğunu Ve Mükemmelliğini Kabûl Ettik" Dediler. Bunun Üzerine Seyyid Muhammed Emîn, Verilen Cevaplar Sahîhdir (doğrudur), Esah (en Doğru) Değildir Buyurup, Bu Defa Esah Cevapları Söyledi. Mahcûb Olup, Seslerini Çıkaramayıp, El Öpüp Ayrıldılar. Vâliye Gidip; "bizi Kimin İmtihanına Gönderdiniz. Vakti Müsâit Olsa, Bu Dîn-i Mübîni Göğsündeki İlimden Yenilemeye Muktedir Bu Zâtın İlmi, Sâdüddîn Teftezânî Ve Seyyid Şerîf Cürcânî Hazretlerinin İlimleri İle Ancak Mukâyese Edilebilir." Dediler. Vâli, Bu Seçkin Heyeti İftar Yemeğine Dâvet Etti. Yemekte Asıl Maksadını Açıklayıp; "sizi İmtihana Gönderdiğim Âlimler, Arabistan'ın En Üstün Âlimleridir." Deyip Özür Diledi. Vâli, Maiyeti İle Birlikte Tarîkate İntisab Etti. Beyrut'ta Büyük Şöhret Ve Hürmet Hâsıl Oldu. Vâli, Sultan Abdülhamîd Hana Bir Mektup Gönderip, Muhammed Emîn Hazretlerinin Memleket Ve Künyesini Göstermek Sûretiyle; "arvas'tan Bu Zât Arabistan Ulemâsına Gâlib Geldi. Büyük Bir Âlim, Mâneviyât Sâhibi Bir Zâhiddir. Mutlaka Bu Zâtı Şeyhülislâm Yapmak Lâzımdır." Diye Arz Etti. Öte Yandan Kâfile Cidde'ye, Oradan Mekke-i Mükerremeye, Haccı Edâdan Sonra Medîne-i Münevvereye Geldiklerinde, Mekke-i Mükerremenin Şerîfi Onlarla Beraber Geldi. Medîne-i Münevverede Şerîf, Peygamber Efendimizin Türbesinin Altın Kapısını Açtı. Muhammed Emîn Efendi, Fakirâne, Zelîlâne, Hürmetle İçeriye, Ceddi Peygamber Efendimizi Sallallahü Aleyhi Ve Sellem Ziyârete Gitti. Orada Bulunan Cemâatten Birkaç Ehl-i Hakîkat, Resûlullah'ı Ancak Bu Zât Ziyâret Etti Dediler. Ziyâretten Çıkınca, Ağzından Yanmış Ciğer Kokusu Geliyordu. Seyyid Abdülhakîm Hazretleri; "muhammed Emîn'in Ciğerleri Kebâb Oldu, Çok Yaşamaz." Buyurdu. O Andan Îtibâren Hastalandı. Kâfile Yola Çıkıp Hareket Etti.yolculuk Yaptıkları Vapur, Tûr Dağına Yakın Bir Limana Yanaştı. Muhammed Emin Hazretlerini Alıp Hastaneye Götürdüler. Ağır Hasta İdi. Bir Cumâ Günü Sabah Namazından Sonra, Tûr Beni Örttü Mânâsında "gâmenî Tûr" Diyerek Ebced Hesâbına Göre (1318) Vefât Târihini Söyledi. Sonra Kelime-i Tevhîd Okuyup Temiz Rûhunu Teslim Etti. Vefâtında Otuz İki Yaşındaydı. Hastalığı Sırasında Hastânede Hizmetinde Bulunan Hacı Sâlih Efendi Der Ki: "seyyid Abdülhakîm Hazretlerine Bu Elîm Hâdiseyi Arz Etmek İçin Gittim. Murâkabe Hâlinde Ağlıyordu."
muhammed Emîn Efendi Kuddise Sirruh, Kardeşlerinin En Üstünü İdi. Âlim, Fâdıl, Velîyyi Kâmil Ve Edîb İdi. Akâid İle İlgili Bir Kitabı Vardır. Bir De, Peygamberlerin Aleyhimüsselâm Âleme Rahmet Olması Venakşibendî Yolunun Üstünlüğünü Anlatan Bir Risâlesi Vardır. İkisi De Basılmamıştır. İkinci Eserin Sonundaki İfâdelerinde; "yâ Rabbî! Muhammed Emîn Arvâsî Nâm Fakîr Kulunu, İki Dünyânın Sevgisinden Kurtar. Kalp Ve Vücûdumuzu Zâtının Muhabbeti İle Tezyîn Eyle Ve Evliyâyı Kirâmın Hizmetçilerinden Say..." Diye Duâ Etmiştir. Eserin Sonundaki 1337 Târih Ve Muhammed Sâlih Arvâsî (ki Kendi Kardeşleridir) İmzâlı Yazı İse Şöyledir: "emsâli Nâdir Bulunan, Muhtevâsı Bir İnci Dizisini Andıran İş Bu Faydalı Risâle, Asrının Allâmesi, Zamânının Bir Tânesi, Nesebi Hüseynî, Meşrebi Muhammedî Seyyid Fehîm Hazretlerinin Oğlu, İlim Ve Tasavvufta Kendilerinden Mezûn, Şeyh Muhammed Emîn Hazretlerinin Eseridir. Tûr-i Sînâ'da Vefât Etmiştir."
oğlu Seyyid Sirâceddîn Vefât Etmiştir. Fâtıma İsminde Tek Bir Kerîmesi Kaldı. Pervârî Meşâyıhından Şeyh Es'ad Efendi İle Evlendi.
kaynaklar
1) İslâm Meşhûrları Ansiklopedisi; C.2, S.812
