şam'ın Büyük Velîlerinden. İsmi Rislan (erslan) Bin Yâkûb Bin Abdurrahmân Bin Abdullah Dımeşkî'dir. Doğum Târihi Bilinmemektedir. 1164 (h.560) Senesinde Şam'da Vefât Etti.

rislân Dımeşkî İlim Ve Edeb Üzere Yetişti. Tasavvuf Adı Verilen Kalp İlimlerinde Yüksek Derecelere Ulaştı. Zamânında Çok Sevilip Hürmet Gördü. Âlim Ve Velîler Sohbetinde Bulunup, Kendisinden Feyz Aldılar. Yüksek Bir Ahlâk Ve Edep Sâhibiydi. Evini Dergâh Yaptı. Hikmetli Sözlerini Dinlemek İçin Çok Uzak Yerlerden Gelenler Vardı. Kerâmetleri Ve Güzel Halleriyle Meşhûr Oldu.

ebü'l-hayr Hımsî Anlatır: "bir Defâsında, On Beş Kişi Ona Misâfir Gelmişti. Beş Yufka Ekmeği Vardı. Ekmeğin Misâfirlere Yetmesi, Bereketli Olması İçin Duâ Etti.ekmeği Misâfirlere Teslim Etti. Çok Aç Oldukları Hâlde Ekmek Bol Bol Yetti Ve Arttı. Artanları Da Misâfirlere, Giderken Yolda Yemeleri İçin Verdi.şam'danbağdât'a Giden Misâfirler, Yol Boyunca O Ekmekleri Yediler, Yolda Da Onlara Kâfi Geldi."

ebû Ahmed Muhammed Bin El-kürdî Anlatır: "rislân Ed-dımeşkî Hazretlerini, Bir Defâsında Havada Uçarken, Bir Defâsında Havada Yürürken, Bir Defâsında Da Suda Yürürken Gördüm. Bir Defâsında Da Onu Arafat'ta, Mekke'de Hac Sırasında Gördüm. Şam'a Dönünce Halka Sordum. Şam'dan Hiç Bir Yere Çıkmadı, Fakat Arefe Ve Bayram Günleri Görünmedi Dediler. Bir Başka Sefer, Bir Arslanın Onun Ayaklarına Kapanıp Sürtündüğünü Gördüm. Yine Bir Defâsında Onu Şam'ın Dışında Gördüm Eline Çakıl Alıp, Havaya Atıyordu. Ne Yapıyorsun? Diye Sorunca, İslâm Askerleri, Kâfir Ordusu İle Çarpışıyor. Onlar, Düşman Üzerine Oktur. Kâfir Askerlerini Öldürmek İçin Atıyorum Dedi. Sonra Askerler Şam'a Dönünce Şöyle Anlattılar: Savaş Sırasında, Gökten Düşman Askerlerinin Üstüne Çakıl Taşları Düşüyordu. Kime İsâbet Etse Öldürüyordu.hattâ Çakıllardan Biri Bir Süvâriye İsâbet Etti, Atı Da Kendi De Düşüp Öldü. Böylece Çok Düşman Askeri Kırıldı."

dâvûd Bin Yahyâ Bin Dâvûd El-harîrî Anlatır: "rislân Ed-dımeşkî, Bir Mescid İnşâ Ettiriyordu. Ebü'l-beyân Adında Bir Zât, Yardım Olarak Talebelerinden Biri İle Bir Mikdâr Altın Ve Gümüş Göndermişti. Getiren Kimse, İçinde Bir Mikdâr Altın Ve Gümüş Bulunan Keseyi Kendisine Uzatınca, Bize Mi Gönderdi? Diyerek Yanındaki Taşa, Toprağa İşâret Etti. Getiren Kimse, Onun İşâret Ettiği Taşın, Toprağın Altın Ve Gümüş Olduğunu Görünce, Şaşıp Kaldı. Git Bunu Hocana Anlat Dedi. Bu Hâdise Üzerine O Kimse, Rislân Ed-dımeşkî Hazretlerine Talebe Oldu Ve Ölünceye Kadar Ayrılmadı."

ona Bir Gün; "ârif Kime Denir?" Dediler. O; "ârif, Öyle Bir Kimsedir Ki, Allahü Teâlâ Onun Kalbine Bütün Varlıkların Sırlarını Bir Sayfa Hâlinde Yerleştirmiştir. Değişik Şekillerine Rağmen, Allahü Teâlânın İhsânı İle Onların Hepsini İdrâk Eder, Anlar. Yapılan Her İşin Sırrını Çözer. Dünyâ Ve Melekût Âleminde, İster Zâhir, Açık, İster Bâtın Ve Gizli Olsun, Bütün Hareket Ve İşlere Allahü Teâlâ Onu Muttalî Kılar. Gözünden Perdeyi Kaldırır. Artık O, Her İşi Ve Her Hareketi, İlim Ve Keşif Yoluyla Müşâhede Eder, Görür. Melekût Âlemine Yükselir. Orada Bir Güneş Gibi Parlar. Güneşe Bakılmadığı Gibi, Ona Da Bakılamaz. Ârifin, Rabbini Tanıyan İrfân Sâhibinin Sıfat Ve Alâmetleri İse Şunlardır:

1) Amellerinin İlme, Dîne Uygun Olması. 2) Hallerinde Gizliliğe Uyması, Gizlemesidir.

güzel Ahlâktan Sorulunca; "güzel Ahlâk Şunlardır: 1) Gücü Yettiği Halde Affetmek, 2) Her Hâlükârda Tevâzu Üzere Olmak, 3) Karşılık Beklemeden Ve Başa Kakmadan Vermek, Bağışlamak." Buyurdu.

kızmak Ve Öfkenin Zararlarını Anlatırdı. Bu Hususta; "hiddet (kızgınlık), Şerrin (kötülüklerin) Anahtarıdır. Gadab (kızgınlık), Seni Öyle Bir Hâle Sokar Ki, Artık Orada Özür Zelîldir, Geçmez."

yine; "gadabın (öfkenin) Sebebi, Kendinden Üstün Birinin, Hoşlanmadığı Bir Şekilde Hücûm Etmesidir. Öfke, İnsanın İçinden Dışına Doğru Çıkar. Hüzün İse, Dışından İçine Doğru İşler. Öfkeden Güç Ve İntikam Hırsı, Hüzünden İse Dert Ve Hastalık Doğar." Buyurdu.

kendisine Eziyet Edenleri Affeder, Başkalarına Da Böyle Davranmayı Tenbih Ederdi. Bu Hususta; "eğer Kendinde, Sana Düşman Olan Kimseyi Yenmeye Bir Güç Bulursan; Bulduğun Bu Güce, Kuvvete Şükür Olarak Onu Affet."

"kerim Olan Kimse, Eziyetlere Dayanır, Belâlardan Şikâyetçi Olmaz."

"ahlâkın En Güzeli, Gücü Yettiği Halde Affetmek Ve Kendi İhtiyâcı Olan Şeyi Cömertçe Vermek." Buyurdu.

şam'da Yaşayıp, İnsanlara Uzun Müddet Feyz Verdi. Cenâzesi Defnedilmek Üzere Omuzlar Üzerine Alınıp Götürülürken, Gökte Yeşil Renkli Bir Kuş Sürüsü Ortaya Çıkıp, Tâbutu Hizâsında Kanatlarını Gererek Durdular. Kabri Şam'da Olup, Ziyâret Edilmektedir.

kerâmet Ve Menkîbeleri

allahü Teâlâyı Zikir

bir Gün Etrâfında Toplanan Kalabalık Bir Cemâat Arasında Sohbet Ediyordu.hava Son Derece Sıcaktı. Biri Ona, Temkîn Sâhibi Velî Kimdir? Diye Sordu. O; "allahü Teâlânın, Tasarruf Etmeyi İhsân Ettiği Kimsedir." Buyurdu. Peki Bunun Alâmeti Nedir? Deyince, Eline Bir Kamış Ağacı Alıp Dört Parçaya Böldü. Birine Bu Yaz İçin, Birine Bu Kış İçin, Diğer Bir Parçaya Bu Sonbahar İçin, Dördüncü Parçaya Da Bu İlkbahar İçin Deyip Bir Kenara Koydu. Bu Yaz İçin Dediği Parçayı Alıp Sallayınca, Sıcaklık Son Derece Arttı. Onu Bırakıp, Sonbahar İçin Diyerek Ayırdığı Parçayı Alıp Salladı. Bu Sefer Hava Sonbahar Havası Oldu. Kış İçin Dediğini Alıp Sallayınca, Hava Görülmedik Bir Şekilde Soğumaya Başladı. Nihâyet İlkbahar İçin Ayırdığı Parçayı Alıp Sallayınca, Ağaçlar Yeşermeye Ve Çiçekler Açmaya Başladı. Sonra Bir Ağacın Altına Gelip, Üzerindeki Kuşa; "haydi, Seni Yaratan Allahü Teâlâyı Zikret!" Deyince, Kuş Yanık Yanık Ötmeye Başladı. İşitenler Kendinden Geçti. Sonra Diğer Ağaçların Altına Gidip, Dallarda Duran Kuşlara Da; "haydi Sizi Yaratanallah'ı Tesbîh Ediniz!" Dedi. Bu Ağaçlarda Bulunan Kuşlar Da Yanık Yanık Ötmeye Başladı.

kaynaklar

1) Kalâid-ül-cevâhir; S.97

2) Câmiu Kerâmât-il-evliyâ; C.2, S.12

3) Tabakât-ül-kübrâ; C.1, S.153

4) Menâkıb-ül-ârifîn Kerâmât-il-kâmilîn, Üniversite Kütüphânesi;