gaziantep Velîlerinden. İsmi Velî, Nisbesi Askerî’dir. Babasının Adı Mehmed’dir. Gaziantep’in Oğuzeli İlçesine Bağlı Ağaçhöyük Köyünde Doğdu. Doğum Târihi Belli Değildir. Tahsil Çağına Geldiğinde Zamânın Âlimlerinden İlim Öğrendikten Sonra 1549 (h.956) Senesinde Halvetî Şeyhi Yâkûb Efendinin Sohbetlerine Katıldı Ve Talebesi Oldu. Kısa Zamanda Tasavvufun Yüksek Derecelerine Kavuşan Şâh Velî, Hocasından İcâzet, Diploma Aldıktan Sonra İnsanlara Allahü Teâlânın Emir Ve Yasaklarını Anlatmaya Çalıştı. Bu Arada Çeşitli Eserler Yazdı.
bir Gün Gaziantep’in İleri Gelenlerinden Biri, Yardımcısı İle, Yolda Yürürken, Câminin Duvarını Tâmir Eden Şâh Velî İle Karşılaştı. O Şâhıs, Şâh Velî’ye; “hoca İkiylen Nasılsın?” Diye Sordu. Şâh Velî De; “üçlen İyiyim.” Karşılığını Verdi. O Şâhıs; ”niye Er Kalkmadın?” Diye Sorduğunda; “er Kalktım Da El Aldı.” Cevâbını Verdi. Yine O Zât; “bir Kaz Yollasam Yolar Mısın?” Diye Sorunca, Şâh Velî; “o İşi İyi Beceririm.” Dedi. Vedâlaşıp Ayrıldıktan Sonra O Zât Yardımcısına; “biz Ne Konuştuk?” Diye Sordu. Yardımcısı Cevap Veremedi. Bunun Üzerine O Zât; “sen Ki Benim Yardımcımsın! Bir Yaşlının Anladığını Niçin Anlamazsın. Eğer Yarına Kadar Anlamazsan Seni Yardımcılıktan Azl Edeceğim.” Dedi. Yardımcı Hemen Yaşlı Adamı Buldu Ve; “siz Ne Konuştunuz? Ne Olur Bana Söyleyin. Ne İsterseniz Vereceğim.” Dedi. Şâh Velî Ondan Câminin Tâmir Edilmesini İstedikten Sonra; “o, İkiylen Nasılsın, Diyerek Yâni Ayakların Tutuyor Mu, Kendi İşini Kendin Yapabiliyor Musun Demek İstedi. Bense, Üçlen İyiyim, Diyerek O Dediklerini Bastonla Yapabiliyorum Demek İstedim. O, Niye Er Kalkmadın, Yânî, Neden Evlenip Çocuk Sâhibi Olmadın, Şimdi Onlar Bu İşi Sana Bırakmazlardı, Demek İstedi. Bense, Er Kalktım Da, El Aldı, Diyerek Evlenip Çocuklarımın Kız Olduklarını, Evlenip Gittiklerini Bildirdim.” Dedi. Yardımcı Hemen; “ya O, Bir Kaz Yollasam Yolar Mısın, Diyerek Ne Demek İstedi. Şâh Velî; “bana Acıdı Ve Bana Yardım Etmek İstedi. Bu İş İçin De Seni Gönderdi.” Dedi. Yardımcı Bunları Öğrendikten Sonra Câmiyi Tâmir Ettirdi.
şâh Velî Bâzı Eserler Yazmıştır. Bunlardan el-kevâkib-ül-mudîe Fit-tarîkat-il-muhammediyyeisimli Tasavvufî Eseri Ayasofya Kütüphânesi 2022 Numarada Kayıtlıdır. risâlet-ül-bedriyye Fî Beyân-ı Tarîkat-il-mardiyye isimli 1390 Beyitlik Manzum Bir Eserini 1582 Senesinde Yazmıştır. Diğer Eserlerine Kayıtlarda Rastlanmamıştır.
şâh Velî Ayıntabî’nin Vefât Târihi İhtilaflıdır. Bâzı Kaynaklarda 1604 (h.1013), Bâzılarında İse, 1591 (h.1000) Senesinde Vefât Ettiği Kayıtlıdır. Şâh Velî Vefâtından Sonra Kendi Adıyla Anılan Câminin Bahçesine Defnedildi. Kabrinin Üstü Açıktır. Şâhvelî Câmii, Gâziantep Savunması Sırasında Tamâmen Yıkıldı. Daha Sonra Torunları Câmiyi Ve Kabrini Yeniden Yaptırdı.
halk Arasında Ve Kitaplarda Şâh Velî İle Dördüncü Murâd Han Arasında Geçen Bâzı Menkıbeler Anlatılmakta İse De Dördüncü Sultan Murâd Han, Şâh Velî’nin Vefâtından Sonra Tahta Çıkmıştır. Bu Sultânın ııı. Murad Han Olması Gerekir.
kaynaklar
1) Osmanlı Müellifleri
2) Gâziantep Evliyâları; S.58
3) Gâziantep Câmileri Târihi
