on Üçüncü Yüzyılda Yaşamış Velîlerden. Asıl Adı Mahmud'dur. Merzübân Lakabı Sınır Muhâfızı, Hâkim, Pâdişâh Anlamındadır. Peygamber Efendimizin Torunlarından Olup Seyyiddir. Anadolu'nun Türkleşmesi Ve İslamlaşması Döneminde Şeyhi, Tac'ül-arifîn Ebü'l-vefâ Hazretlerinin Mânevî İşaretleriyle On İkinci Asır Sonlarına Doğru Buhara'dan Anadolu'ya Gelmiştir. Sivas İli Zara İlçesi Yakınlarındaki Tekke Köyüne Yerleşerek Halkı İrşâda Başlamıştır. Pekçok Kerâmetleri Görülmüştür. Anadolu Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubad, Doğuda Bir Sefere Giderken, Yolu Üzerindeki Zara'ya Uğramış Ve Şeyh Hazretleriyle Görüşüp Kerâmetine Mazhar Olmuştur. Zara İlçesinin Bugünkü Yerinde "zaro" İsimli Bir Ermeninin Çifliği Vardır. Ağa, Sultanı Akşam Yemeği Yedirmek İçin Çifliğine Dâvet Eder. Yemekten Sonra, 3-4 Km Uzakta Bir ışığın Yandığını Farkeden Sultan, Zaro Ağaya ışık Yanan Yerde Köy Olup Olmadığını Sorar. Ağa Da; "köy Yok Efendim, Fakat Orada Bir Sarhoş Adam Var, Civar Köylerden Avane Toplayıp Âlem Yapıyorlar. Bu Yüzden Zaman Zaman Bizi De Rahatsız Ediyorlar." Der. Zekî Bir İnsan Olan Alâeddin Keykubad, Ağa'nın Bu Sözlerinden Şüphelenip; "ağa, Öyleyse O Sarhoşa İçki Göndermek Gerek." Der. Sabahleyin Bir Katır Yükü İçki Yükletip Askerleriyle Şeyhe Gönderir. Katır, Şeyhin Dergâhına Yaklaşınca, Daha İleri Gitmez. Bunun Üzerine İçkiyi Götüren Asker, Şeyhe Gidip; "sultanın Kendisine İçki Gönderdiğini, Fakat Katır Yorulduğu İçin Getiremediğini, İçkileri Gelip Kendisinin Almasını Söyler." Şeyh Hazretleri Askere;"sultanına Selam Söyle, Gönderdiği İçkiler Yağ Bal Olsun, Askerine Yedirsin." Der. Asker Geri Döner, Durumu Sultan'a Anlatır. Katırdaki Yükler İndirilir, Gerçekten De İçkilerin Yağ, Bal Olduğu Görülür. Alâeddin Keykubad Bu Zâtın Büyük Bir Velî Olduğunu Anlar, Gidip Elini Öpüp Hayır Duasını İster. Kendisine İstediği Kadar Arazi Vakfeder. Şeyh De Bu Arazilerin Gelirleriyle Medrese Kurdurup Yüzlerce İnsan Yetiştirir.

kendisinden Sonra, Torunları Da Bu İşe Devam Etmiş Tekke Ve Zaviyelerin Kapatılmasına Kadar Hizmeti Sürdürmüşlerdir. Bugün Bu Mübarek Zâtın Türbesi Sıkıntıya Düşen, Derdi Olan Pekçok Kişi Tarafından Ziyâret Edilir, Himmet Beklenir.

kaynaklar

1) Baki Ay Ve Ömer Hocaoğlu Şahsi Arşivinden

2) Zara Folkloru

3) Dünden Bugüne Zara

4) Yakup Bozalioğlu Şahsi Fotoğraf Albümünden

5) Faruk Aburşu'nun Şahsî Arşivindeki "şeyh Merzübân Vakfiyesi" Örneğinden