velîlerden Ve Mâlikî Mezhebi Fıkıh Âlimi. İsmi, İbrâhim Bin Yahlef Bin Abdüsselâm'dır. Tunus'ta Doğdu. Ebû İshâk Künyesini Aldı. Tunusî Ve Matmâtî Nisbet Edildi. 1336 (h.737) Senesinden Önce Tlemsân'da Vefât Etti.
uzun Zaman İlim Tahsîl Edip, Kendisini Yetiştirdi. Mısır, Şam Ve Hicaz Taraflarına Seyahatlerde Bulundu. İbn-i Küheylâ, Nâsıreddîn Meşâddâlî'den Hadîs-i Şerîf Tahsîl Etti.kâhire'de Şemseddîn İsfehânî'den Kelâm, Karâfî'den Mantık Ve Münâzara İlimlerini Öğrendi. Seyfeddîn Hanefî'nin Derslerine Devâm Etti. İlimde Âlim, Amelde İleri Oldu. Tasavvuf Mütehassıslarının Sohbet Halkasına Dâhil Oldu. Zâhir Ve Bâtın İlimlerinde Yüksek Derecelere Erişti. Kerâmet Ve Hâlleri Meşhûr Oldu. Allahü Teâlânın Bütün Sevgili Kulları Gibi, Onun Da En Büyük Kerâmeti, Allahü Teâlânın Emir Ve Yasaklarına Harfiyen Riâyet Ve Resûlullah Efendimizin Sünnet-i Şerîfine Tâbi Olmaktı. Herkese Karşı Şefkat Ve Merhametli Davranır, Kimseyi Kırmazdı. Hâl Ve Harekette, Güzel Ahlâkta,resûlullah Efendimize Uymak İçin Âzami Gayret Gösterirdi. Zamânının Çoğunu İlim Öğrenmek Ve Öğretmekle Geçirirdi. Kalan Kısmında Da İbâdetle Meşgûl Olur, Namaz Kılar, Kur'ân-ı Kerîm Okurdu. Allahü Teâlânın Rızâsını Kazanmak İçin İnsanlara Nasîhatlerde Bulunur, Allahü Teâlânın Emir Ve Yasaklarını Öğrenip, Hayırlı Amel İşlemelerini Tenbîh Ederdi.
tahsîlini Tamamladıktan Sonra Tlemsân'a Gitti. et-telkîn Li-abdilvehhâb adlı Eseri Şerh Edip Açıkladı. Bu Kıymetli Eser, Tlemsân Kalesinde Kayboldu. Sonra Tunus'a Gitti. Bir Ay Kadar Sonra Tlemsân'a Döndü. Âlimlerin ısrârı Üzerine, Oraya Yerleşti. Tlemsân Ve Diğer Kuzey Afrika Şehirlerinden Gelen Pekçok Kimsenin Suâllerine Cevap Verdi. Birçok Talebe Yetiştirdi. Talebelerinin En Meşhûru,medhal adlı Eserin Sâhibi Ebû Abdullah İbni Hâc Adlı Âlimdi.
kendisi Anlatır: Mekke'ye Gitmiştim. Kâbe-i Muazzamayı Tavaf Ettim. Harem-i Şerîfin Ve Kâbe-i Muazzamanın Üstünlüklerini Düşünürken, "kim Oraya Girerse Emîn Olur" meâlindeki Âl-i İmrân Sûresi 97'nci Âyet-i Kerîmesini Hatırladım. Kendi Kendime; "âlimler, Neden "emin" Olunduğunda İhtilâf Etti, Sözler Çatıştı" Dedim. Kendi Kendime, Âyet-i Kerîmede Bildirilen Eminliğin Neye Karşı Olduğunu Düşündüm. İşin Hakîkatini Öğrenmek İstiyordum. Bu Sıra Arkamdan Bir Ses Duydum. O Ses, İki Üç Defâ: "cehennem'den Emindir, Ey İbrâhim" Diyordu. Dönüp Baktım, Kimseyi Göremedim.
talebesi İbn-i Hâc Anlatır: "hocamebû İshâk İbrâhim Tunusî'yle Birlikte Mısır'ın Bir Kasabasına Gittik. Çok Susadık. Yanımızdaki Arkadaşlardan Bâzıları, Şekerli Süt İçtiler. Ebû İshâk Da, Çok Susamıştı. Ona Da İçmesini Teklif Edip Bir Kapta Verdiler. Pek Şiddetli Bir Susuzluk Çektiği Hâlde, Sabredip O Sütü İçmedi. Sabrının Azalacağından Korkarak, Sütü Tekrar Kabına Döktü."
kaynaklar
1) Neyl-ül-ibtihâc; S.35
2) El-bustân; S.66
3) Ta'rîf-ül-halef; C.2, S.18
4) Mu'cem-ül-müellifîn; C.1, S.128
5) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; C.11, S.152
