hindistan’in Büyük Velîlerinden. Do?um Târihi Bilinmemektedir. On Yedinci Asrin Sonlarinda Vefât Etti. İmâm-i Rabbânî Hazretlerinin Talebeleri Arasinda Yâr Muhammed İsminde Bir Kimse Daha Vardi Ki, Sonra Talebe Olmuştu. İkincisine; “cedîd” Yâni Yeni İsmi Verildi. Yâr Muhammed Cedîd, İmâm-i Rabbânî Hazretlerinin mektûbât-i Şerîf'inin Birinci Cildini Toplamakla Şereflendi.
yâr Muhammed Kadîm, İmâm-ı Rabbânî Hazretlerine Çok Hizmet Ederek Teveccühlerine Kavuştu. Gecelerini Kur’ân-ı Kerîm Okuyarak, Namaz Kılarak, Cenâb-ı Hakk'ın İsmini Anarak Hep İbâdetle Geçirirdi. Gündüzleri De Oruç Tutardı. Çok Murâkabe Eder, Allahü Teâlânın Mahlûkları Hakkında Tefekküre Dalardı. Haramlardan Ve Peygamber Efendimiz Zamanında Olmayıp Dine Sonradan İbâdet Olarak Sokulan Şeylerden Aslandan Kaçar Gibi Sakınır, Şüpheli Korkusuyla Mübahların Dahî Fazlasını Terkederdi. Yüzü Çok Güzel Olup, Görenler Hayrân Kalırdı. Bir Gün Arkadaşı Hâşim-i Keşmî Hazretlerine; “yüzümün Güzelliği Ve Sakalımın Düzgünlüğü İçin Şükrediyorum. Sahralarda Gezdiğim Zamanlar, Halktan Kim Beni Görürse Hemen Salevât-ı Şerîfe Okur.” Dedi.
yâr Muhammed Kadîm, Hocasından İzin Alarak Tam Bir Fakîrlik Ve Garîblik İçerisinde Haremeyn-i Şerîfeyni Ziyârete Gitti. Bu Bereketli Seferden Dönüşte Hâşim-i Keşmî’ye Şöyle Anlattı: “kâbe-i Muazzamanın Rükn-i Yemânî Tarafında Resûlullah Efendimizin Mübârek Nûrunu Gördüm. O’nun Lezzet Ve Tatlılığından Kendimden Geçtim. Kendime Geldiğimde Tuhaf Bir Hâldeydim. İnsanlar Etrâfıma Toplanmışlar Hayretle Bana Bakıyorlar, Bir Taraftan Da; “bu Kimse Herhâlde Mecnûndur.” Diyorlardı. Benim Lisân-ı Hâlim, Senin Şu Beytine Uygundu:
“bu Leylâ Çadırdan Çıkarsa Eğer,
dağ Ve Sahrâlar Mecnûn Olsa, Değer.”
imâm-ı Rabbânî Hazretleri, Yâr Muhammed Kadîm’e İcâzet Vererek, İnsanların Cehennem’e Düşmekten Kurtulmasına Vesîle Olmasına İzin Verdi. Mektûbât’ın Birinci Cildinde 117 Ve 211. Mektuplarını Yâr Muhammed Kadîm’e Yazdı. Birinci Cild, Yüz On Yedinci Mektup Şöyledir:
“mevlânâ Yâr Muhammed Bizi Unutmamış. Kalb, Çok Zaman His Organlarina Ba?lidir. Duygu Organlarindan Uzak Olanlar, Kalbden De Uzak Olur. Hadîs-i Şerîfte; “göz Görmeyince, Gönülden De Uzak Olur.” buyruldu. Bu Hadîs-i Şerîf, Kalbin Duygu Organlarina Ba?li Bulundu?u Mertebeyi Göstermektedir. Tasavvuf Yolunun Nihâyetine Varilinca, Kalbin His Organlarına Bağlılığı Kalmaz. Hisden Uzak Olmak, Kalbin Yakın Olmasını Bozmaz. Bunun İçindir Ki, Bu Yolun Büyükleri, Başlangıçta Ve Yolda Olanların, Olgun Bir Rehberin Yanından Ayrılmalarına İzin Vermemişlerdir. “bir Şeyin Hepsi Yapılmazsa, Hepsini De Elden Kaçırmamalıdır!” Bu Söze Uyarak, Bulunduğunuz Yolu Değiştirmeyiniz! Uygunsuz Kimselerle Arkadaşlık Etmekten, Elden Geldiği Kadar Sakınınız! Meyân Şeyh Müzzemmil’in Yanınıza Gelmesini, Saâdete Kavuşmanızın Başlangıcı Biliniz! Onun Sohbetinde, Yanında Bulunmayı Büyük Nîmet Biliniz! Vakitlerinizin Çoğunu Onun Yanında Geçiriniz! Çünkü, Kendisi, Ele Az Geçen Nîmetlerdendir. Vesselâm.”
1) Hadarât-ül-kuds; S.343
2) Tezkire-i İmâm-ı Rabbânî; S.340
3) Zübdet-ül-makâmât; S.392
4) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; C.16, S.251