anadolu’da Yetişen Büyük Velîlerden. İsmi Abdullah Bin Şâban’dır. Mahlası Bîçâre’dir. Doğum Târihi Ve Yeri Bilinmemektedir. 1657 (h.1068) Senesinde İstanbul’da Vefât Etti. Kabri Üsküdar’daki Karacaahmed Mezarlığının İlerisinde Bulunan Miskinler Kabristanındadır.

zâkirzâde Abdullah Efendi, Azîz Mahmûd Hüdâyî Hazretlerinin Talebelerinden Ahmed Efendiden İlim Ve Tasavvuf Yolunun Edebini Öğrendi. Tahsîlini Tamamladıktan Sonra, İnsanları Doğru Yola Sevketmek İçin Manisa’ya Gitti. Sonra İstanbul’daki Zeyrek Câmiinde Vâz Ve Nasîhat Etmekle Vazîfelendirildi. Bilâhare Ali Paşa Dergâhına Şeyh Tâyin Edildi. Konuşma Ve Hitâbet Kâbiliyeti Çok Yüksekti. Tasavvuf Yolunun İnce Meselelerinden Bahsederdi. Vâzlarına Uzaktan Ve Yakından Çok Kimse Gelirdi. Onun Zamânında Evliyâya Dil Uzatan Çoktu. Zâkirzâde Abdullah Efendi Bir Gün Kürsîye Çıkıp, Tenkid Edenleri De İknâ Edecek Tarzda Beliğ Bir Vâz Verdi. Şeyh Osman Fadl Ve Selâmi Ali Efendi Yetiştirdiği Büyük Talebelerindendir. Abdullah Efendinin Çok Güzel İlâhileri Vardır.

ismâil Hakkı Hazretleri, Silsilenâme’sinde, Zâkirzâde Abdullah Efendi Hakkında Şöyle Anlatmaktadır: “zâkirzâde Abdullah Efendi, İstanbul’da Ali Paşa Dergâhında Şeyh, Fâtih Ve Şehzâde Câmilerinde Salı Vâizi İdi. Zeyrek’de Bulunan Ve Kiliseden Câmiye Çevrilen Zeyrek Câmiinin Yanındaki Medresede Otururlardı. Bâzan Da Dergâhında İkâmet Ederdi.”

bir Şiiri:

ilâhî Fazl U Lütfunla Bana Bir Feth-i Bâb Eyle,

eriştir Vahdet-i Zâta Kavlin Nîmel-meâb İle.

vücûdum Nüshasın Yazdın, Yed-i Kudretle Çün Yâ Rab!

senin Zât U Sıfâtından, İbâret Bir Kitap Eyle.

senin Âşıkların Alsın, Ziyâmı Âfitâbımdan,

hilâl-i Kalbini Yarıp, Alarak Mâhitâb Eyle.

kabûl Eyle Kulun Bîçârenin Hâcetini Lutf Et.

kerîmen Mahz-ı Fazlınla Onu Sen Kâmyâb Eyle.

kaynaklar

1) Sefînet-ül-evliyâ; C.3, S.27

2) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; C.16, S.253