ırak Velîlerinden. İsmi Mahmûd Bin Yûsuf’tur. Bâbâniyye Sülâlesindendir. 1717 (h.1130) Târihinde Karadağ’da Doğdu. 1800 (h.1215) Târihinde Kerkük’te Vefât Etti.
mahmûd Zengenî Önce Kur’ân-ı Kerîmi Ezberledi. Sonra Öncelikle Okunması Gereken Kitapları Okudu. Beldesindeki Birçok Medresede Âlet İlimlerini Tahsîl Etti Ve Molla Mahmûd Adıyla Şöhret Buldu.
mahmûd Zengenî Allahü Teâlânın Emirlerine İtâat Etmede, Dünyâya Değer Vermemede Ve Allahü Teâlâdan Korkmakta Herkesten İleri Gitti. Allahü Teâlâ İhsânıyla Ona Yardım Edip, Bozuk Kimselerin Şerrinden, Fitneden, Şeytan Ve Nefsin Kötülüklerinden Korunmada Ona Kuvvet Verdi. Tahsîlini Tamamlayıp İcâzet, Diploma Aldı. Kerkük’e Dönüp Evlendi Ve Orada Tâliblere İlim Öğretmeye Başladı. Bu Sırada Oraya Hindistan’dan Şeyh Ahmed Lâhorî Hazretleri Geldi. Molla Mahmûd Bu Velîye Ve Yanındakilere Hürmet, İzzet Ve İkrâmda Bulundu. Onun Bu Hâlini Gören Şeyh Ahmed Lâhorî Çok Memnun Olup, Ona Teveccüh Ve Duâ Etti. Böylelikle Mahmûd Zengenî’nin Kalp Gözü Açıldı.
mahmûd Zengenî Kendisine Mânevî İlimleri Öğreten Bir Büyüğü Bulduğuna Çok Sevindi Ve Hemen Ona Teslim Oldu. Onun Bildirdiği Dersleri Yapmaya Ve Duâları Okumaya Başladı. Gittikçe Kalbindeki Nûrlar Ziyâdeleşti Ve Halleri Güzelleşti.
şeyh Ahmed Lâhorî Hazretleri Bağdât’a Gidip Orada Seyyid Abdülkâdir-i Geylânî Hazretlerinin Câmiinde Altı Ay Kadar Kaldıktan Sonra Tekrar Talebesi Molla Mahmûd’un Yanına Geldi. Verdiği Dersleri Yapması Sebebiyle Kalbinin Nûr İle Dolduğunu, Velîlik Makamlarına Ulaştığını Gördü Ve Sevindi. Ona İcâzet Verip O Bölgede Mânevî İlimleri İnsanların Kalplerine Yerleştirmesi İçin Vazifelendirdi, Kendisi Lahor’a Döndü.
mahmûd Zengenî Olgunlaşmış Hâliyle Müslümanlara Kâdiriyye Yolunun Edeplerini Öğretmeye Başladı. Çok Kimseler Kendisinden İstifâde Edip İbâdetlerini Zevkle Yapmaya Başladı.
bir Zaman Sonra Mahmûd Zengenî’nin Hocası Geri Döndü. Talebesinin Yaptığı Hizmetleri Görünce, Çok Sevindi Ve Ona Duâ Etti. Bundan Sonra Mahmûd Zengenî'nin İnsanlara Hak Ve Hakikatı Anlatma Gayretleri Daha Da Fazlalaştı. Yolu Her Tarafa Yayıldı. Çok Kimseler Talebesi Olmakla Şereflendiler.
mahmûd Zengenî’nin Talebeleri Arasında Oğlu Şeyh Ahmed De Vardı. O Da Yetişip İcâzet Almakla Şereflendi. Şeyh Mahmûd, Kerkük’te Bir Dergâh İnşâ Etti. Ömrünün Sonuna Kadar Bu Dergâhta Hak Yolunun Bilgilerini Anlatmakla Meşgûl Oldu. Sonradan Oğulları Ve Torunları Da Burada Hizmet Ettiler. Sultan Abdülhamîd Han Da Bu Dergâhın Yanına Bir Câmi İnşâ Ettirmiştir.
1) Ulemâüna Fî Hidmet-il-ilm-i Ved’dîn; S.555